Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
Yazarlar: ["Sadullah Hayri DURMAZ"]
Konular:-
DOI:10.56387/ahbvedebiyat.1108492
Anahtar Kelimeler:Emeklilik,Emeklilik Yaşı,Çalışma Yaşamı,Yaşlılık.
Özet: İnsan yaşamını konu alan bilimler yaşam sürecini çeşitli olay ve gelişmelere dayalı olarak bölümlere ayırmaktadır. Doğumla başlayan yaşam çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık aşamalarından geçerek ölümle son bulmaktadır. Her insanın farklı yaşadığı sürecin büyük çoğunluğu fiziksel, sosyal ve psikolojik ihtiyaçların karşılanması amacıyla çalışarak geçmektedir. Tarihsel süreç içerisinde sosyal, teknolojik ve fiziksel şartlardaki farklılaşmalar toplumların yaşam alışkanlıklarını ve çalışma şartlarını değiştirmiştir. Sanayi devrimiyle birlikte hızla değişen üretim yöntemleri ve bunun toplumsal yapıdaki yansımaları hem emek piyasasının, hem de emek piyasasının dışına herhangi bir sebeple çıkmak durumunda kalan insanların görev, sorumluluk ve haklarını düzenleme ve güvence altına alma zorunluluğunu getirmiştir. Bireylerin çalışma yaşamının sonlanmasından sonra kalan yaşamlarında hayatlarını sürdürebilmeleri için çeşitli haklara sahip oldukları “Emeklilik” kavramı ortaya çıkmıştır. Emeklilik; kişilerin yasalarca belirlenen koşullarda belli bir süre çalıştıktan sonra çalışma hayatından çekilmeleri ve geçmiş hizmetleri karşılığında, çalışmaksızın belirli bir gelire hak kazanmalarıdır. Emekliliğin kişisel ve toplumsal algısı veya emekliliğin çalışan ve işveren (kamu/özel) açısından anlamı farklıdır. Bireyin cinsiyeti, ekonomik durumu, ruhsal ve fiziksel sağlığı, yaşam tarzı, aile yapısı, mesleki statüsü ve daha birçok etken kişinin emeklilik kararını ve emeklilikteki yaşantısını etkileyecektir. Çalışma yaşamından emekli yaşamına geçiş noktasının kronolojik olarak devletler tarafından belirlendiği yaş, “emeklilik yaşı” dır. Emeklilik yaşı ya da emekli olunan yaş insan yaşamında önemli bir geçiş noktasıdır. Bir son bulma ya da yeni bir başlangıçtır emeklilik yaşı. Bugün dünyamızda birbirine yakın olmakla birlikte farklı emeklilik yaşları uygulanmaktadır. 2020 yılı verilerine göre dünyada ortalama emeklilik yaşı erkeklerde 64,2 ve kadınlarda 63,4’tür. Emeklilik yaşının tespit edildiği tarihten günümüze kadar emeklilik yaşının belirlenmesinde etkisi olabilecek kavramların incelendiği çalışmada, günümüzde ülkeler tarafından emeklilik yaşının 60-65 yaş aralığında tespit edildiği, emeklilik yaşının belirlenmesinde bilimsel bir çıkış noktası olmamakla birlikte tespit edilen emeklilik yaşının insanların kronolojik, psikolojik, biyolojik ve sosyal yaşlarıyla uyumlu olduğu görülmüştür.