Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Yazarlar: Meryem TEKİN ŞİŞİKOĞLU

Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler

Anahtar Kelimeler:Doğu türkistan,Kaşgarya,Kuropatkin

Özet: Doğu Türkistan hem jeopolitik önemi hem tarihi geçmişiyle önemlidir. Türk tarihinin en kıymetli miraslarına ev sahipliği eden bölgenin vaziyeti bugüne kadar geçirdiği süreçte siyasi ve sosyal olarak zayıflasa da kültürel olarak kimliğini muhafaza edebilmiştir. İncelenen kitap birinci el bir kaynak niteliğinde; Doğu Türkistan’a vali olarak atanan bir generalin anılarından müteşekkil bir eserdir. Türkiye Türkçesinde hazırlanması sayesinde 19. Yüzyıldaki siyasi, sosyal, kültürel görüntü hakkında malumat sahibi olmak mümkündür. Ancak anlatıcının bir Rus yetkilisi olduğu, betimlemelerinin ve yorumlarının taraflı olduğu unutulmamalıdır. Diğer yandan olayları “ötekinin gözünden” görmek açısından değerlendirilen kitapta yazar Kuropatkin’in Rus işgalini ve yöntemlerini savunan tarzı garipsenmemelidir. Nitekim Türk tarihine dair yazılı yerli kaynakların olmadığı dönemlerde Türk yurtlarına gönderilen Çinli memur ve seyyahların eserlerinde başlarından geçen olayları kendi bakış açılarından anlattığı raporlardan öğrenmekteyiz. Kuropatkin’in gözlemlerini ve tecrübelerini aktardığı eseri bu nazar ile yorumlanmalıdır.

---