ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi
Yazarlar: ["Sevda EMLAK"]
Konular:-
DOI:10.46372/arts.1008110
Anahtar Kelimeler:Selimname,Yazma eser,Natüralist çiçek resimleri,Hoca sadeddin efendi
Özet: Osmanlı tezhip sanatında, dini, ilmi, edebi ve bilimsel yazma eserlerin süslemesinde kullanılan motifler farklı üsluplarla karşımıza çıkmaktadır. Çalışma konumuz Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan Osmanlı dönemi eserlerinden olan Selimname’nin tezyinatında yer alan natüralist üsluptaki çiçek resimleridir. Natüralist çiçekler ile tezyin edilen Selimname’nin süsleme alanları, dönem özellikleri, motif anlamları, renk ve kompozisyon özellikleri değerlendirilerek eserde kullanılan motiflerden çizimler yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda Hoca Sadeddin tarafından Osmanlı Türkçesiyle yazılan eserin 43 varağında süsleme yapıldığı görülmektedir. Eserin halkâr tezyinatında natüralist üslupta çiçeklerden gül, sümbül, lale, siklamen, karanfil ve ayrıca bulut motifleri yer almıştır. Yazma eserin cilt, halkâr ve ferağ kaydı süslemelerinde natüralist üslupta motifler kullanılmıştır. Eserin yazıldığı döneme ilişkin bir kayıt bulunmamasından, yazarı Hoca Sadeddin’in (1536-1599) yaşadığı yıllar göz önünde bulundurularak XVI. yüzyılda yazıldığı anlaşılmaktadır. Selimname eserinde kullanılan natüralist motifler, Osmanlı natüralist çiçek üslubu ve bu üslubun yazma eserlerde kullanımı hakkında bilgi verdiğinden Türk sanatları alanına önemli bir kazanımdır.