ATEBE Dinî Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Ali TAŞKÖPRÜ
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:Ayn,Fakir,Kıymet,Tahıl,Zekât
Özet: Cevâzu ihrâci zekâti’l-habbi bi’l-kıymeti isimli risale, 1236/1820 yılında Seyyid Yusuf el-Bettâh’ın kendisine gönderdiği bir mektuba cevap olarak Muhammed Âbid tarafından kaleme alınmıştır. Mekke-i Mükerreme’de ikamet eden el-Battâh mektubunda Âbid’e bir soru yöneltmiştir. Bu soru aynı zamanda risalenin de ismi olmuştur. el-Bettâh’ın sorusu zekat konusunda üç farklı meseleyi içermektedir. Birincisi, zekâtın kıymeti ile verilmesinin caiz olup olmayacağıdır. İkincisi, fakirler için faydalı olması durumunda ekmeğin zekât olarak verilip verilemeyeceğidir. Üçüncüsü ise, fakirlerin ihtiyaç durumu dikkate alınarak zekâtın aynî olarak mı yoksa kıymetinin verilmesinin mi daha uygun olacağıdır. Muhammed Âbid, bu zikredilen üç meseleyi cevaplarken Hanefî mezhebinin görüşlerini ve mezhep içerisinde muteber sayılan kaynakları esas almıştır. Bu meyanda Âbid risalesinde Kâsânî’nin [ö. 587/1191] Bedâi‘u’s-sanâi‘, el-Mevsılî’nin [ö. 683/1284] el-Muhtâr ve İbn Nüceym’in [ö. 970/1563] el-Bahru’r-râik isimli eserlerinden istifade etmiştir.