Uluslararası İdil - Ural ve Türkistan Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Elza ALIŞOVA DEMİRDAĞ

Konular:Folklor

Anahtar Kelimeler:Karabağ,Savaş,Göçmen,Mani

Özet: Mani, Azerbaycan Türkçesinde bayatı olarak adlandırılan en eski sözlü edebi üründür. Yedi heceli, dört dizeli edebi ürün Türklerin yaşadığı hemen hemen her coğrafyada mevcuttur. Sanatçısı belli olmayan manilerde mensup olduğu toplumun gelenek ve görenekleri, yaşam felsefesi, siyasi, sosyal, ahlaki değerleri yaşamaktadır. Toplumlar yaşadıkları olaylar karşısında arzu, istek ve tepkilerini dile getirmek için manilere başvurmuş, manilerle sevgi ve üzüntülerini anlatmışlardır. Maniler, halkın yaşam tarzından ayrı düşünülemez. Maniler, aynı zaman da halkın tarihidir de denebilir. Bu çalışmada, Karabağ savaşı sonrası göçmenler arasında derlenen maniler ele alınmıştır. Karabağ, Azerbaycan’ın en önemli ve kadim yaşam merkezlerinden biridir. Tarih boyunca Türklerin yaşadığı bölge bugün Ermenistan’ın işgali altında bulunmaktadır. 1990’lı yıllarda Ermenistan’ın Karabağ’ı işgal etmesi sonucu binlerle insan evlerini terk etmek zorunda kalarak göçmen durumuna düşmüştür. Azerbaycan’ın çeşitli illerine yayılan Karabağ göçmenleri vatanlarını asla unutmamışlar ve doğup büyüdükleri topraklara olan hasretlerini mani yakarak geçirmeye çalışmışlardır. Bu bağlamda son yıllarda göçmenler arasında derlenen manilere yansıyan Karabağ konusu, çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır. Çalışma hazırlanırken kaynak tarama ve görüşme yöntemi kullanılmıştır. Son yıllarda hazırlanan kaynak kitaplardan ve yüz yüze görüşme sonrası göçmenlerden derlenen maniler tek tek ele alınarak incelenmiştir.

---