Nitel Sosyal Bilimler
Yazarlar: Sinem TORAMAN
Konular:Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
DOI:10.47105/nsb.847688
Anahtar Kelimeler:Karma yöntemler araştırması,Temel kavramlar,Paradigma,Metodoloji,Metot
Özet: Karma yöntemler araştırması, son yıllarda farklı disiplinlerde ve ülkelerde popülerlik kazanan ve araştırmacılara farklı metot, metodoloji ve paradigmaları bir arada kullanarak araştırma sorularına cevap arama imkânı veren bir yaklaşımdır. Bu makalenin amacı, okuyucuları karma yöntemler araştırmasına ilişkin genel bir yolculuğa çıkarmak ve bu metodolojiyi kullanmak isteyen araştırmacılara rehberlik etmektir. Bu makalede, karma yöntemler araştırmasının kısa tarihine, tanımına, bakış açılarına ve temel kavramlarına değinilmektedir. Karma yöntemler araştırmasını tam anlamıyla tanımak ve bu yaklaşımı çalışmalarında kullanmak isteyen araştırmacılar, yüksek lisans ve doktora öğrencileri bu makalenin hedef okuyucu kitlesini oluşturmaktadır. Bu makalede araştırmacı, karma yöntemler araştırması alanında yetişen bir metodolojist (yöntembilimci) olarak karma yöntemler araştırmasının Türkçeleştirilmesinde ve kullanılmasında gördüğü sorunlara dikkat çekmekte ve araştırmacılara karma yöntemler araştırmasının kullanımına ilişkin öneriler sunmaktadır. Crotty’nin (1998) genel olarak araştırma sürecinin temellerini açıkladığı yapısal model yaklaşımını tanıtarak araştırma sürecinin temellerini dört elementin (felsefik varsayımlar, teorik dayanaklar, metodolojik yaklaşımlar ve metotlar) oluşturduğunu belirten araştırmacı, karma yöntemler araştırmasına ilişkin farklı tanımları bu modeli kullanarak açıklamıştır. Bu makaledeki temel tartışma noktaları beş ana başlıkta özetlenebilir. Birincisi, karma yöntemler araştırması çalışmalarında karma yöntemler araştırmasının felsefe, metodoloji veya metot tanımlarından hangisinin kullanıldığı önemlidir ve araştırmacılar kullandıkları tanımı açıkça belirtmelidir. İkincisi, araştırmacıların karma yöntemler araştırması çalışmalarında kullandıkları tanımla karma yöntemler araştırmasının uygulanmasının örtüşmesi gerekmektedir. Üçüncüsü, karma yöntemler araştırması çalışmalarında nitel ve nicelin entegrasyonu (birleştirme) önemlidir ve araştırmacılar kendilerine “neden, neleri, ne zaman ve nasıl” entegre ediyoruz sorularını sormalıdırlar. Bu noktada, entegrasyon (birleştirme) olmayan karma yöntemler araştırması çalışmalarının karma yöntemler araştırmasını daha az benimsediği verisinden hareketle, araştırmacıların karma yöntemler araştırmasında entegrasyona ve birleştirilmiş karma yöntemler araştırması sonuçlarını sunmaya özen göstermeleri önerilmektedir. Dördüncüsü, karma yöntemler araştırmaları nicel ve nitel verilerin toplanması ve analizi gibi komplike bir süreci gerektirdiği için araştırmacıların çalışmalarında metodolojik prosedürlerin diyagram (procedural diagram) olarak gösterimine yer vermesi önerilmektedir. Beşincisi, araştırmacıların karma yöntemler araştırmasını kullanmanın çalışmalarına olan katkısına vurgu yapılmasına özen göstermesi önerilmektedir.