ATA Planlama ve Tasarım Dergisi
Yazarlar: Faris KARAHAN
Konular:Alan Çalışmaları
Anahtar Kelimeler:Kış Kentleri,Yaya Bölgeleri,Kentsel Planlama,Kentsel Tasarım
Özet: Yaya bölgeleri; kentlerde yoğun taşıt ve yaya trafiğinin karmaşıklığının azaltılması amacıyla; alış-veriş merkezleri ile ticaret bölgelerinde, alanın günün belli saatlerinde taşıt trafiğine kapatılması, konut-yerleşim alanlarında ise taşıt trafiğinin yavaşlatılarak yönlendirilmesi ile yaya dolaşım ve alış-veriş merkezi olarak oluşturulan, insanlara güvenli ve rahat hareket olanağı sunan çok yönlü işlevlerle donatılmış kentsel açık kamusal alanlardır. Günümüzde giderek artmakta olan motorlu araç kullanımları ve mekanların araçlara göre düzenlenmesi yayaların rahat, konforlu, güvenli ve sağlıklı dolaşım olanağını kısıtlamaktadır. Bu yüzden kentsel planlamalarda; kent içi gezinti ve yeşil alanları artırmak için yaya odaklı tasarımlara ağırlık verilmektedir. Dünyada yapılmış yaya bölgeleri düzenlemeleri kentlerde aktif yaşam alanları sağladığı gözlemlenmektedir. İsveç Stockholm’de “Torg”, Danimarka Kopenhagen’da “Stroget”, Avusturya’da Viyana, İsviçre’de Zürih, Batı Almanya’da Münih, Rusya’da St-Petersburg kentlerindeki çalışmalar kentsel tasarım konusunda kış kentlerinde yapılabilecek modern, ferah ve örnek yaya bölgeleri planlamaları barındırmaktadır. Yaya bölgeleri kentlerde yoğun taşıt ve yaya trafiğinin azaltılması amacıyla alış-veriş merkezleri ve ticari bölgelerde günün belli saatlerinde taşıt trafiğine kapatılan alanlardır. Yaya bölgeleri aynı zamanda konut-yerleşim alanlarında ise taşıt trafiğinin yavaşlatılarak yönlendirilmesi ile oluşturulan, insanlara güvenli ve rahat hareket olanağı sunan çok yönlü işlevlerle donatılmış kentsel açık kamusal alanlardır. İsveç Stockholm’de “Torg”, Danimarka Kopenhagen’da “Stroget”, Avusturya’da Viyana, İsviçre’de Zürih, Batı Almanya’da Münih, Rusya’da St-Petersburg gibi kış kentlerinde modern yaya bölgeleri uygulamaları olduğu bilinmektedir. Çalışma sonucunda Erzurum için taşıt trafiği, yaya sirkülasyonu, fonksiyonel ve estetik kaygılar değerlendirilerek kısa ve orta vadede (1) Cumhuriyet Caddesi (Filgeçti Köprüsü-Çifte Minareli Medrese), (2) Erzurum Kalesi ve çevresi, (3) Üçkümbetler çevresi, (4) Atatürk Evi çevresi (Çaykara Caddesi ile Yukarı Mumcu Caddesini birbirine bağlayan ulaşım hattı, (5) Atatürk Üniversitesi Yerleşkesi 40. Yıl Anıtı ile Yabancı Diller Yüksekokulu arasında kalan alan ve (6) Atatürk Üniversitesi Konukevi 1-2 arasında kalan ticari ve sosyal alan yaya bölgesi yaklaşımı içerisinde alan/yol ve/veya koridor olarak belirlenmiştir.