ATA Planlama ve Tasarım Dergisi
Yazarlar: Habip ULUÇAY
Konular:Mimarlık
Anahtar Kelimeler:Ekoloji,Çevre,Bölge Planlama
Özet: İnsanoğlu, kavramlar yoluyla tanımlar, ayırt eder ve planlama yapar. 20. yüzyılda kentleşme ile birlikte öne çıkan kavramlar “Çevre” ve “Ekoloji”dir. Çevre-Ekoloji tartışmaları, planlama ölçeği olarak “bölge”yi ve “havza”yı gündeme getirmektedir. Çevre kavramı ile bir durum veya yapı belirtilirken bir “öteki”leştirme söz konusudur. Çevre kavramı ile belirtilen durum ya da yapı vurgulanmakta, çevre “öteki”leşmektedir. Burada vurgusu yapılan şeyin dışındaki öteki her şey dışsal faktörlerin bütünü olarak tarif edilmektedir. Çevre kavramında çevresi tanımlanan şey ile çevre arasında bir mesafe vardır. Bu kavram, bir bütünü parçalayarak tarif etmektedir. Yan yana duran iki durum ya da yapı söz konusudur. Çevre kavramında, çevrenin tanımlanmasına ihtiyaç vardır. Tanıma göre çevre genişleyebilir ya da daralabilir. Çevre kavramı, merkezileştirir, merkezi tanımlar. Ekoloji kavramı ise alansaldır, ortamı tanımlar. Ekoloji kavramında çevre kavramında olduğu gibi bir “öteki”leştirme yoktur. Ekoloji kavramında, vurgusu yapılan şey ile öteki değil, vurgusu yapılan şey bütün ile beraber ele alınmaktadır. Aslında vurgu bütündür. Bütün parçalanmamaktadır. Ekoloji kavramı kavranabilir bir bütünlüğü vermektedir. Çevre kavramında olduğu gibi yeniden tanımlanmaya ihtiyaç duymaz. Ekoloji, bütünün karmaşık doğasını anlama çabasında olduğu için beraberinde ekosistem yaklaşımını da getirmektedir. Çevre kavramı “ikinci doğa”ya gönderimde bulunurken ekoloji kavramı “birinci doğa”ya gönderimde bulunur. Bu kapsamda çalışmanın ana odağı, bölge planlama ve çevreye yaklaşımlar olmakta, ekolojik planlamanın ölçeği olarak havza vurgulanmaktadır.