ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi
Yazarlar: ["Gülden SARI"]
Konular:-
DOI:10.35232/estudamhsd.1127594
Anahtar Kelimeler:Pnömokonyoz,Kömür işçisi pnömokonyozu,Taşkömürü madeni,Linyit madeni
Özet: Kömürün fiziksel ve kimyasal özellikleri ile kömür işçisi pnömokonyozu (KİP) gelişimi arasındaki ilişki daha önce incelenmiştir. Ancak, özelikle kömür madeni tozunun karmaşık yapısı nedeniyle kesin sonuçlara ulaşılamamıştır. Kömürün derecesi ile ilgili olarak kömür madeni tozunun hangi özelliklerinin doz-cevap ilişkisinde farklılıklara neden olduğuna dair bilgi halen belirsizliğini korumaktadır. Bu çalışmada KİP ağırlığını etkileyen, kömür madeni ortam özelliklerini ve kişisel faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma retrospektif kesitsel bir çalışma olup 1 Ocak 2014 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında üçüncü basamak bir sağlık kuruluşunda KİP tanısı alan toplam 116 kömür madeni işçisi çalışmaya dahil edilmiştir. Olguların 77'si (%66,4) taşkömürü madeninde, 39'u (%33,6) linyit madeninde çalışmakta olup yaş ortalaması 60.2 ± 11.5 idi. Taşkömürü madeni işçilerinde linyit madeni işçilerine kıyasla eşlik eden akciğer hastalığı önemli ölçüde daha yüksek saptandı (p= 0.005). Taşkömürü madeni işçilerinde linyit madeni işçilerine kıyasla progresif masif fibrozis (PMF) prevelansı yüksek olup istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p= 0.004). FEV1 ve FEV1/FVC değerleri taşkömürü madeni işçilerinde linyit madeni işçilerine göre daha düşüktü (p= 0.005, p= 0.002). Sonuç olarak KİP için önemli mortalite ve morbidite nedenlerinden olan, eşlik eden akciğer hastalığı, PMF varlığı ve akciğer fonksiyonlarında bozukluk taşkömürü madeni işçilerinde linyit madeni işçilerine göre daha fazla saptanmıştır. Bu nedenle, kömür madenlerinde pnömokonyozu önlemeye yönelik koruyucu düzenlemeler yapılırken, kömür madeni türünin de dikkate alınması, KİP yükünün azaltılmasına katkı sağlayabilir.