ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi
Yazarlar: İrem BULUT, Berrak AKSAKAL, Ferit KAYA, Yunus GÜNEŞ, Süleyman Erhan DEVECİ
Konular:Tıp
Anahtar Kelimeler:Sigara,Karbon monoksit,Ekspiryum havası,Cigarette,Carbon monoxide,Expiratory air
Özet: Sigarada bulunan kimyasal maddeler içerisinde deçok bilineni karbonmonoksittir. Bu çalışmada sigara içen/içmeyen bireylerin ayrıca pasif içicilerin solunum havasındaki karbonmonoksit düzeylerinin belirlenerek karşılaştırılması ve sigara içenlerde bu düzeyin sigara kullanım durumu ile ilişkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu çalışma, Elazığ İl Merkezinde bulunan bir alışveriş merkezinde Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından açılmış olan bir sağlık standına başvuran 297 gönüllü birey üzerinde yapılmıştır. Çalışmanın verileri, yüz yüze anket yöntemi ve karbonmonoksit (CO) ölçüm cihazı kullanılarak yapılan ekspiryum havasında CO ölçümleri ile toplanmıştır. Çalışma kapsamına alınan bireylerin yaş ortalaması 32.91±10.06 olup, %25.9’unu kadınlar oluşturmaktadır. Kişilerin %67.7’sinin aktif sigara kullanıcısı, %12.5’inin pasif içici olduğu, %19.9’unun sigara kullanmadığı belirlenmiştir. Sigara kullananların %45.3’ü günlük 11-20 adet, %24.9’u ise 21 adet ve üzerinde sigara tükettiklerini belirtmiştir. Sigara içenlerin %69.7’si 10 yıldan az, %30.3’ü ise 10 yıldan fazla süredir sigara içmektedir. Kişilere “öksürük, balgam, nefes darlığıyla giden bir akciğer hastalığınız var mı?” diye sorulduğunda %9.4’ü evet demiştir. Çalışmaya alınan kişilerin ölçülen CO düzeylerinin ortalaması 10.18±8.83 ppm’dir (min:1, maks:44). Aktif olarak sigara kullanan kişilerin nefeste ortalama CO düzeyi (13.93±8.42 ppm) olup hiç içmemiş, içip bırakmış ve pasif içici olanlardan anlamlı olarak daha yüksektir (p<0.05). Sigara içenlerde ekspiryum havasında CO düzeyi diğerlerinden yüksek bulunmuştur. Ekspiryum havasındaki CO’nun ölçülmesi sigara içme durumunun değerlendirilmesinde kolay, invaziv olmayan ve hızlı sonuç verebilen bir yöntemdir. Sigara kullanan kişilere CO ölçümünün yapılması bırakmaya yönlendirmede etkili olabilir. Anahtar Kelimeler: Sigara, karbon monoksit, ekspiryum havası. Abstract: Among the substances found in cigarettes, the most known is carbon monoxide. In this study, it was aimed to determine and compare the levels of carbon monoxide levels in respiratory air of smoker/non smoker individuals and also passive smokers and to reveal the relation of this level with smoking status in smoker individuals. This descriptive study was carried out on 297 voluntary individuals applying to a health stand opened by the Elazig Public Health Directorate in a shopping center in the city center of Elazig. The data of the study were collected by face-to-face survey method and carbon monoxide (CO) measurements in expiratory air by using CO measurement device. The mean age of the individuals included in the scope of the study was 32.91±10.06 and 25.9% of them were women. It was determined that 67.7% of study subjects were active cigarette smoker, 12.5% were passive smoker and 19.9% were non-smoker. 45.3% of the smokers stated that they consumed 11-20 cigarettes, 24.9% of the smokers stated that they consumed 21 or more cigarettes per day. 69.7% of smokers had been smoking less than 10 years and 30.3% had been smoking for more than 10 years. When people were asked whether they had cough, sputum or a lung disease with shortness of breath, 9.4% of them said yes. The mean measured CO level of study subjects was 10.18 ± 8.83 ppm (min:1, max:44). The mean CO level was 13.93 ± 8.42 ppm in the breath of active smokers, which was significantly higher than those who never smoked, smoked only in the past and passively smoked cigarettes (p <0.05). In smokers, CO levels in expiratory air were higher than others. Measurement of CO level in expiratory air is an easy, non-invasive, and rapid method for assessing smoking status. CO measurement for smokers can be effective in directing to quit smoking. Key words: Cigarette, carbon monoxide, expiratory air.