ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi

Yazarlar: Nazan SAVAŞ

Konular:Halk ve Çevre Sağlığı

DOI:10.35232/estudamhsd.617939

Anahtar Kelimeler:Sağlık reformları,Dünya bankası,Türkiye

Özet: Dünyada birçok ülkede sağlık alanında 40 yıldan bu yana neoliberal dönüşüm/reform gerçekleşmektedir. Dönüşümün başlangıcı 1978 yılında yapılan Washington Mutabakatı’na dayandırılmaktadır. Bu derlemede Dünya Bankası Grubu’nun (DBG) Türkiye örneğinde sağlık reformları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.  Derlemede 1978-2018 dönemi sağlık reformlarıyla ilgili DBG dökümanları, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı dökümanları, bilimsel literatür incelenmiş, sağlık reformlarıyla ilgili olaylar ve yasal düzenlemeler kronolojik olarak tablolaştırılmıştır. Türkiye’de sağlık reformu sağ hükümetler, sol-sağ koalisyon hükümetleri ya da askeri darbe hükümetinin yönetimini kapsayan uzun vadeli bir sürece yayılmış, belirli bir düzen içerisinde ve birbirini destekler müdahaleler şeklinde yapılandırılmıştır. Süreç sağ muhafazakar bir parti olan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 2002 yılında iktidara gelmesi ve dört dönem iktidarda kalması ile büyük ölçüde hızlandırılmış ve yasal düzenlemelerin büyük bir kısmı tamamlanmıştır. Bu süreçte DBG pekçok rapor yazmış, ikraz anlaşmaları imzalanmış ve reformla ilgili yasal düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Özellikle son yıllarda DBG’nin Türkiye’de desentralize olması ve Uluslararası Finans Kurumu’nun (IFC) ikinci büyük merkezinin Türkiye’de açılmasıyla sağlık reformu DBG’nin kontrolü altında gerçekleştirilmiştir. Sağlık reformu süreci içinde olan ülkelerde DBG’nin etkisi gözlenmeli, izlenmeli ve sağlık hizmetlerinin ticarileştirilmesi kontrol edilmelidir.

---