ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi
Yazarlar: Ayşe Gülsen TEKER
Konular:Halk ve Çevre Sağlığı
DOI:10.35232/estudamhsd.661491
Anahtar Kelimeler:: partiküler madde,Hava kirliliği,Hava kalitesi,İzmir
Özet: Partiküler madde (PM) kirliliği insan sağlığı ve çevreyi tehdit eden risklerden biridir. Ülkemizde Hava Kalitesi Gözlem İstasyonları başlıca hava kirleticilerinin ölçümü yapmakta ve toplumla paylaşmaktadır. İzmir merkezinde toplam 10 istasyon bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı İzmir merkezinde bulunan 10 istasyonda ölçülen PM10 değerlerinin 2009-2018 yılları arasındaki değişimini incelemektir. Tanımlayıcı tipteki bu araştırmanın verileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait www.havaizleme.gov.tr adresinden alınmıştır. İzmir merkezinde bulunan 10 istasyona ait 2009-2018 yıllarındaki tüm PM10 ölçümleri değerlendirmeye alınmıştır. Veriler normal dağılmadığından tanımlayıcı veriler ortanca değerleri ile sunulmuş; PM10 değerleri, istasyonlara, yıllara ve aylara göre Kruskal Wallis ve non-parametrik ikili karşılaştırma testleri kullanılarak karşılaştırılmıştır. İzmir merkezindeki tüm istasyonlar topluca değerlendirildiğinde PM10 değerlerinde özelikle 2009-2011 yıllarında hızlı bir düşüşün yaşandığı; PM10 değerlerinin 2011 yılından sonra ülkemiz için belirlenen hedef değerlerin altında seyrettiği görülmektedir. Ancak 10 yıllık süreç boyunca AB tarafından belirlenen 50 μg/m3 sınırının altına hiç düşmemiştir. İstasyonların 2012 öncesi ölçümleri sonraki yıllardan anlamlı olarak yüksektir (p<0,01). PM10 kirliliği yıllar içinde belirli olarak azalsa da hala AB sınırının üzerindedir. Başlıca PM kirlilik kaynakları olan evsel ısınma, endüstriyel faaliyetler ve ulaşım kaynaklarına yönelik çalışmalara hız ve öncelik verilmesi kritik önem taşımaktadır.