Seramik Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Canan KARATAŞ YÜKSEL, Çiler ÇİLİNGİROĞLU

Konular:Arkeoloji

Anahtar Kelimeler:Neolithic,Pottery,Symbolism

Özet: Anadolu’da MÖ 7. binyılın sonlarıyla MÖ 6. binyılın başlarına denk gelen ve konvansiyonel kronolojiye göre Geç Neolitik’ten Erken Kalkolitik Döneme geçişi yansıtan yüzyıllarda yaşamın birçok alanında belirgin değişim ve dönüşümler olmuştur. Orta ve Batı Anadolu Neolitik-Kalkolitik Dönem geçişine dair izler barındıran yerleşmelerde söz konusu değişimler mimari, mekan organizasyonu, gömü uygulamaları, sanat temsilleri, geçim ekonomisi ve yontmataş endüstrisinde olduğu gibi çanak çömlek üretimi ve kullanımında karşımıza çıkar. Konya Ovası’nda yer alan Çatalhöyük bu yüzyıllardaki teknolojik, ekonomik, sosyal ve ideolojik dönüşümün doyurucu arkeolojik kanıtlarla takip edilebildiği ender yerleşimlerden biridir. Diğer yerlerde olduğu gibi, tam da bu dönemde Çatalhöyük’te gözlenen çanak çömlek teknolojisi, mal grubu ve morfolojisindeki yeni unsurlar dikkat çekicidir. Biz bu çalışmada, Geç Neolitik-Erken Kalkolitik Döneme denk gelen Çatalhöyük Doğu Höyüğü’ndeki Doğu Alanı kazılarındaki bulgulardan yola çıkarak özel bir çanak çömlek grubuna dair yeni verileri paylaşmayı hedefliyoruz. Bu çanak çömlek grubu esasen monokrom ve bezeksiz bir karaktere sahip çanak çömlek repertuarı içinde az sayıda üretilmiş olarak karşımıza çıkan kabartma bezekli örneklerdir. Söz konusu örnekler nicelik olarak önemsiz görünse de, üzerlerindeki imge ve semboller dönemin ideolojik bakış açısını yansıtması ve Çatalhöyük’teki sembolizmin yansıtıldığı materyal kültürün değişimini göstermesi açısından önemlidir.

---