Studies in Educational Research and Development
Yazarlar: Sedef ÇELİK, Ümit KUL
Konular:Eğitim, Bilimsel Disiplinler
Anahtar Kelimeler:Matematik ders kitabı,Problem kurma etkinlikleri,Türkiye,Kanada,Uluslararası karşılaştırma,Matematik ders kitabı,Problem kurma etkinlikleri,Türkiye,Kanada,Uluslararası karşılaştırma
Özet: Problem kurma etkinliklerinin matematik öğretimi sürecinde etkili bir öğrenme ve öğretim yaklaşımı olduğu alanyazın çalışmalarında sıklıkla belirtilmektedir. Son yıllarda ülkemizdeki matematik ders kitaplarında da problem kurma etkinliklerine yer verilmektedir. Bu çalışmada da Türkiye’de ve Kanada’da kullanılan ders kitaplarında bulunan problem kurma etkinliklerinin, öğrenme alanı, sınıf düzeyi ve problem kurma türlerine göre karşılaştırılması amaçlanmıştır. Türkiye’de Talim ve Terbiye Kurulu tarafından onaylanan Millî Eğitim Bakanlığına (MEB) ve özel yayınevlerine ait ortaokul düzeyindeki matematik ders kitapları ile Kanada’daki Pearson Yayınevine ait “Math Makes Sense” adlı ders kitaplarında yer alan etkinlikler doküman incelemesi yoluyla karşılaştırılmıştır. Türkiye’de ve Kanada’da okutulan matematik ders kitaplarından ortaokul sınıf seviyelerinden birer kitap seçilmiştir. Böylelikle sekiz matematik ders kitabı incelenerek ders kitaplarında eşit sayıda dağılım olması sağlanmıştır. Verilerin analizi sürecinde ise alanyazından yararlanılarak bu araştırmaya özgü analiz formu geliştirilmiştir. Bu forma göre araştırmacılar, problem kurma etkinliklerini karşılaştırmalı olarak analiz etmişlerdir. Araştırmanın bulgularına göre Kanada’da kullanılan ders kitaplarında, Türkiye’de kullanılan ders kitaplarına kıyasla daha fazla sayıda problem kurma etkinliği olduğu görülmüştür. Kanada’da kullanılan matematik ders kitaplarında, yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve serbest problem kurma türünün üçüne de yer verildiği; Türkiye’de kullanılan matematik ders kitaplarında ise yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış problem kurma türlerine yer verildiği belirlenmiştir. Kanada’da kullanılan matematik ders kitaplarındaki problem kurma etkinlik türlerinin kendi içinde daha çok çeşitlilik gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca Kanada’da kullanılan ders kitaplarında, Türkiye’de kullanılan ders kitaplarına kıyasla problem kurma becerisi yanında, tahmin etme, açıklama, muhakeme etme gibi beceriler gerektiren etkinliklerin sayısının daha fazla olduğu görülmüştür. Sınıf seviyesine göre problem kurma etkinliklerine bakıldığında Türkiye’de kullanılan ders kitaplarında bunun en çok 5. sınıfta olduğu; Kanada’da kullanılan ders kitaplarında ise en çok 8. sınıfta olmasının yanı sıra sınıf seviyelerine göre dağılımın daha homojen olduğu görülmüştür. Öğrenme alanlarına göre bakıldığında ise her iki ülkede kullanılan matematik ders kitaplarında, “Sayılar ve İşlemler” öğrenme alanında daha fazla problem kurma etkinliğinin yer aldığı belirlenmiştir. Ancak “Sayılar ve İşlemler” öğrenme alanında Türkiye’deki matematik ders kitaplarında yer alan yarı yapılandırılmış problem kurma türleri, Kanada’ya göre daha fazla çeşitlilik göstermektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, Türkiye’deki ders kitaplarında daha çok türde ve çok sayıda problem kurma etkinliklere yer verilmesi ve problem kurma etkinliklerinin öğrenme alanlarına homojen dağılması önerilmektedir.