Rast Müzikoloji Dergisi

Yazarlar: Cevahir Korhan IŞILDAK, Banu GEBOLOĞLU

Konular:-

Anahtar Kelimeler:Türk Mûsikîsi Nazariyatı,Hüseyni Makamı,Taksîm,Tanbûrî Cemil Bey,Hüseyin Sadettin Arel

Özet: Bu araştırma3, Türk Mûsikîsi saz icracılığının önde gelen isimlerinden olan Tanbûrî Cemil Bey’in icrasının, günümüz Türk Mûsikîsi eğitiminde yaygın bir şekilde kullanılan H. S. Arel nazariyatı ile arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koymak amacı ile yapılmıştır. Bu amaçla arşiv taraması yapılarak taksîm icralarına ulaşılmıştır. Çalışma, Tanbûrî Cemil Bey’in hüseynî makamında klasik kemençe, tanbûr ve yaylı tanbûr ile icra ettiği, toplam üç taksîm ile sınırlandırılmıştır. Tanbûrî Cemil Bey’in bu taksîmleri önce notaya alınmış ardından da dizi, seyir özelliği, kullanılan çeşniler ve ses aralığı açısından incelenmiştir. H. S. Arel nazariyatında yer alan hüseynî makamına ait bilgiler ise H. S. Arel’in 1968 yılında yayınlanan Türk Musikîsi Nazariyatı Dersleri adlı kitabından alınmış ve Tanbûrî Cemil Bey’in icrası ile dizi, seyir özelliği, kullanılan çeşniler ve ses aralığı açısından karşılaştırmaları yapılmıştır. Bunun sonucunda makamın işlenişinde farklılıklar olduğu ortaya çıkmıştır. Tanbûrî Cemil Bey’in icrası ile H. S. Arel nazariyatı karşılaştırıldığında hüseynî makamının dizi açısından tamamen benzerlik göstermediği görülmüştür. Sonuç bölümünde yapılan karşılaştırmalar doğrultusunda benzerlik ve farklılıklara yer verilmiştir. Tanbûrî Cemil Bey’in taksîm icraları için yapılan bu tür bir çalışmanın, Tanbûrî Cemil Bey’in çalışmanın sınırlılıkları haricindeki taksîmlerinde ve diğer önemli virtüözlerin icralarında da uygulanması önerilmektedir.

---