Rast Müzikoloji Dergisi

Yazarlar: Ali TAN

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Ney,Ney Açkısı,Sistem,Geleneksellik,NeyzNiyazi Sayın

Özet: Türk Musıkisinin üflemeli bir çalgısı olan ney, geçmişten günümüze kadar, Müstakil Açkı olarak adlandırdığımız  farklı sistemlerle açılmıştır. Yapımcılar Müstakil Açkı’ya ilave olarak  ney boyunun 26’ya bölünmesiyle oluşan ve 20. yüzyıl itibariyle Klasik Açkı olarak anılan temel bir yapıdan istifade etmişlerdir. 20. yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde,  perdeleri ney üzerinde görmek için kullan bu yapıyı klasik olarak kabul edenler  ve ney açkısındaki arayışlarını sürdürenler arasında geleneksellik-yenilik eksenli çeşitli tartışmalar öne çıkar. Ney açkısındaki arayışlar ney yapımındaki matematiksel yapıyı temel almıştır. Başka bir deyişle yeni sistemler, neydeki bazı aralıkların daha kolay icra edebilmesi için perdelerin tiz veya pest bölgeye kaydırması esasına dayanır. Bu arayışların bir neticesi de Neyzen Niyazi Sayın’ın ortaya koyduğu açkı sistemi olmuştur. Çalışmada; geleneksellik, yenilik ve yozlaşma eksenli açkı tartışmaları ve tarihi neylerdeki açkı sistemleri irdelenerek Neyzen Niyazi Sayın sisteminin ortaya çıktığı zemin tahlil edilecektir.

---