Rast Müzikoloji Dergisi
Yazarlar: Yalçın ÇETİNKAYA
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Cosmos,Harmonia,Pythagoras,Ikhwan al-safa
Özet: Mûsikîyi kâinat ile izah etmek, kadîm bir gelenektir. İslâm düşünce dünyasında da mûsikî, kozmik sembollerle ve varlıklarla açıklanır ancak bu açıklamalar tamamen İslâm düşünürlerinin geliştirdikleri orijinal bir açıklamadır, bu kadîm bir mûsikî öğretisidir ve İslâm kültür ve düşüncesi üzerinden, yenilenmek ve genişletilmek suretiyle, İslâm düşünce perspektifi içinde devam eder. Çünkü İslâm düşüncesi, kültür ve medeniyeti, bu okuma ve izah etme şeklini kendi varlık tasavvur ve tahayyülüne daha uygun bulmuştur. Gerek sesler arasındaki ilişki zenginliği ve seslerin uyumlu kullanılışı, gerekse insan ruhu üzerinde bıraktığı tesirler, düşünürleri mûsikî hakkında “Kosmosun bir ifadesi” yorumunu yapmaya yöneltmiştir. Çünkü kosmos, bu düşünürlere göre bir “Harmonia (uyum)” idi. Mûsikî de sesler arasında bir “Harmonia”yı yansıtmaktadır ve adeta kozmik harmoniayı ifade etmektedir. Bu düşüncenin sahibi Pythagoras’a göre kâinat, ilâhî bir özellik arzetmekteydi ve dolayısıyla iyi ve tek bir bütün olmak durumundaydı. Pythagoras, bugünkü müzik kurallarını ortaya koyan ve temellendiren kişi olmakla birlikte, mûsikî ilmine ve sanatına getirdiği kozmik yorumlarla da dikkat çekmektedir.