Rast Müzikoloji Dergisi
Yazarlar: Sela Can DÖKMECİ
Konular:Müzik
DOI:10.12975/rastmd.2021916
Anahtar Kelimeler:Osmanlı Devleti,Batı Müziği,Keman Ailesi,Yaylı Enstrümanlar
Özet: Osmanlı Devleti müzik kültüründe 19. yüzyıla kadar halk müziği ve Osmanlı sanat müziğinin var olduğu görülmektedir. Batı müziği ise, ilk temasları 16. yüzyıla dayansa da batılılaşma hareketleri ile paralellik göstererek 1826’dan sonra yoğun olarak Osmanlı müzik kültürü içerisine girmiştir. II. Mahmud yaptığı yenilikçi hamlelerin bir ürünü olarak kapatılan mehterin yerine Muzika-yı Hümayun adında batı tarzında askeri bir bando kurmuş ve bunu harbiye okuluna bağlamıştır. Bu sayede Osmanlı Devleti’nde Batı müziği kurumsallaşmıştır. Ardından sarayda da önemi artmıştır. Osmanlı hükümdarları, zevceleri ve çocukları batı müziği ve piyano eğitimi almaya başlamışlardır. İlk Batı müziği bestesi yapan padişah Sultan Abdülaziz’dir. Osmanlı döneminde müzik, usta çırak ilişkisi ile meşk edilerek öğrenilirken, batılılaşma süreci ve ardından Cumhuriyetin ilanıyla yerini nota, kitap ve bilimsel yöntemlere bırakmıştır. Bu bilgiler neticesinde 18. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı Devleti’nde keman ailesinden ilk olarak "Viola d'Amore" (halk arasında bilinen adıyla Sinekeman) isimli enstrüman kendini göstermiş olup, daha sonrasında keman da icra edilen yaylı sazlar arasına girmiştir. 19. yüzyılda imparatorluğun yüzünü tamamen Batı medeniyetine dönmesi neticesiyle keman ailesi enstrümanlarının diğer üyeleri olan viyola, viyolonsel ve kontrabas da saraya girmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde Batı Müziğinin ne şekilde geliştiği ve bu müzik türünde kullanılan keman ailesi enstrümanlarının (keman, viyola, viyolonsel ve kontrabas) ne şekilde kullanılmaya başlandığı araştırılmıştır.