Rast Müzikoloji Dergisi

Yazarlar: Şeyma ERSOY ÇAK

Konular:Sosyal

DOI:10.12975/pp2193-2208

Anahtar Kelimeler:Etnomüzikoloji,Martin stokes,Türkiye,Popüler müzik,Müzikoloji

Özet: 20.yüzyılda Avrupa’da gelişen müzik bilimi; tarihsel, sistematik, karşılaştırmalı müzikoloji gibi ana alanlardaki araştırmalar ile kendi yöntem ve tekniklerini oluştururken, antropoloji, tarih ve filoloji başta olmak üzere sosyal bilimlerdeki metotlardan faydalanarak, disiplinlerarası araştırmalara açık bir saha olarak gelişmiştir. 1900’lerin başında Avrupa dışı ve/veya sözlü geleneğe dayalı kültürlerin müziklerini araştıran karşılaştırmalı müzikoloji, 1950 sonrası süreçte etnografik yönteme yapılan vurgu ve 1960 sonrası gelişen milliyetçilik, etnisite, diaspora, toplumsal cinsiyet gibi kavramlar ile herhangi bir toplumun müzik ve dans unsurlarını araştıran geniş perspektife sahip bir disiplin (etnomüzikoloji) olarak tanımlanmaya başlanmıştır. Yüzyılın ikinci yarısından sonra kültürün bir parçası olarak çözümlenen müzikal unsurlar, çeşitli bölgelerde yapılan araştırmalar ile literatüre kazandırılırken, Avrupalı ve Amerikalı müzik bilimciler tarafından yapılan Osmanlı/Türk müziği çalışmalarının da bu süreçte başladığı görülmektedir. Etnomüzikoloji disiplinini sistemleştiren Avrupa ve Amerikalı etnomüzikologlar kimlerdir? Etnomüzikoloji disiplininin Türkiye’deki gelişim süreci nasıldır? ve bu bağlamda Avrupalı etnomüzikolog Martin Stokes’un Türk popüler müzik araştırmaları nelerdir? gibi soruları yanıtlamayı amaçlayan bu çalışmada, etnomüzikoloji teriminin tarihsel süreci, Türkiye’de yapılan ilk halkbilim/etnomüzikoloji çalışmaları ve etnomüzikolog kimliği ile Martin Stokes’un Türk popüler müziğine dair araştırmaları konu edilmiştir. Avrupa merkezinde 19. yüzyılın sonunda sistematize edilen müzikoloji disiplininin alanları, gelişim süreci ve yapılan ilk araştırmalara dair bilgiler ışığında Türkiye’de müzik folkloru ve etnomüzikolojinin tarihsel gelişimi değerlendirilmiş, sözlü eserler ve halk müziklerine yönelik araştırmalar yapan öncü halkbilimci/etnomüzikologlardan bahsedilmiş ve 1980 sonrasında Türkiye’de yaptığı alan çalışmalarıyla bilinen Martin Stokes’un yazmış olduğu Türkiye’de Arabesk Olayı ve Aşk Cumhuriyeti adlı kitapları incelenmiştir.

---