KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Hayri Erten
Konular:-
DOI:null
Anahtar Kelimeler:Kadınlar,Statü,Erkekler,Anadolu,Konya
Özet: Bir toplumun geçmişini göz ardı ederek geleceğe ümitle bakması mümkün değildir. Toplumların kendilerini anlamlandırabilmelerinde ve sosyal sorunlarını çözümleyebilmelerinde tarihin önemli bir yeri vardır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de haksızlığa ve şiddete maruz kalan kadınların durumu günümüz dünyasında önemli bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Bu bağlamda özellikle kadın hakları açısından sürekli eleştirilen Osmanlı toplumunun yapısı içinde haksızlığa ve şiddete maruz kalan kadınların hiçbir şey yapamadıkları, onları koruyan herhangi bir müessesenin bulunmadığı şeklindeki kanaatler oldukça fazladır. Oysa bu kanaatlerin tarihsel ve birincil kaynaklardan bilimsel yaklaşımlarla araştırılması gerekmektedir. Bu bağlamda yapılacak araştırmalar özelde Konya halkının, genelde milletimizin gerçekçi şekilde algılanmasına ve değerlendirilmesine katkı sağlayacak, konuyla ilgili isabetli çözümlemeler yapılmasına ve önemli adımlar atılmasına yardımcı olacak niteliktedir. Bu bakımdan araştırmada geçmişle alâkalı olarak birincil elden veri sunan şer’iyye sicillerinden istifade edilerek XVIII. yüzyılda Konya’da kadınların durumları incelenecektir. Araştırma, özellikle modernleşmenin eşiği olarak da ifade edilen Batılılaşmanın başlangıç çizgisini oluşturan Tanzimat öncesi XVII ve XVIII. yüzyıllarda Konya’da kadınların kocalarına karşı ekonomik ilişkiler açısından durumları, gelir seviyeleri, erkeklerin ne oranda tek eşle veya birden fazla kadınla evlilik yaptıkları, kocaları ikamet yerlerinden uzaklara gittiğinde kadınlarınne yaptıkları, evlilik yaparken kadınların rızalarının alınıp alınmadığı, kadınların kocalarından boşanıp boşanamadıkları, nafaka durumları, mehirlerini kocalarından alıp alamadıkları ve en önemlisi de sınırını aşan kocalarına karşı kadınların kendilerini ve haklarını savunup savunamadıkları gibi hususlar ele alınacaktır. Bu araştırmada neredeyse dört asır önce Anadolu’nun ortasında yer alan Konya’da kadınların kocalarına karşı mahkemeleri adeta bir sığınak evi gibi nasıl kullandıkları ve bunun toplumsal sistemin devamı ve bütünlüğü için ne gibi bir fonksiyon içerdiğine değinilecektir. Böylece bildirinin günümüz sorunlarına bir nebze olsun ışık tutacağı ve bilim dünyasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.