Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Yazarlar: Bahar Türkmenoğlu, Haldun SÜMER
Konular:Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Anahtar Kelimeler:Sağlık çalışanı,Tükenmişlik
Özet: Bir mesleğin tükenmişlik yaratmasının öncelikle, bireylerarası ilişkiler açısından yoğunluk ve önemli ölçüde iş stresi içermesine bağlı olduğu önemle vurgulanmaktadır. Bu çalışmada Sivas il merkezindeki sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler araştırılmıştır. Sivas il merkezinde 2.927 sağlık çalışanı görev yapmaktadır. Örneklem büyüklüğü 496 kişi olarak saptanmıştır. Meslek gruplarına göre tabakalı örnekleme yöntemi uygulanmış ve her meslek grubundaki kişilerin seçimi basit rastgele örnekleme yöntemi ile yapılmıştır. Soru formunda tükenmişlik düzeyinin belirlenmesine yönelik olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi SPSS Version 20.0 programında yapılmıştır. Verilerin analizinde; kikare testi, varyans analizi, kruskall wallis varyans analizi, t testi ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Çalışmaya alınan 496 kişinin %23,3’ü hekim, %22,4’ü hemşire, %15,4’ü ebe, %6,4’ü tekniker, %3,4’ü güvenlik, %1,5’i laborant ve %27,6’sını diğer sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Tükenmişliğin üç alt boyutu olan duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda düşmenin sağlık çalışanlarının medeni durumu ve yaş faktörü ile arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir (p>0,05). Tükenmişliğin cinsiyet açısından dağılımına bakıldığında duygusal tükenme ve kişisel başarıda düşme açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Ancak erkeklerin kadınlardan daha fazla duyarsızlaştığı görülmüştür (p<0,05). Sağlık çalışanların eğitim düzeylerinin tükenmişliğe etkisine bakıldığında, eğitim düzeyi arttıkça duyarsızlaşmanın arttığı ve kişisel başarının düştüğü görülmüştür (p<0,05). Duygusal tükenmeyiçok güvenlik görevlileri ve teknisyenlerin, duyarsızlaşmayıçok hekimlerin, kişisel başarıda düşmeyi iseçok güvenlik görevlilerinin yaşadığı saptanmıştır (p<0,05).Kişisel başarıda devlet hastaneleri ve özel hastanelerde daha fazla düşme olduğu görülmüştür (p<0,05). Duygusal tükenme, duyarsızlaşmayı ve kişisel başarıda düşmeyi 112 sağlık çalışanlarının daha fazla yaşadığı tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç olarak sağlık çalışanlarında tükenmişlik sendromunun önemli bir sorun olduğu saptanmıştır.