Rusya Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Ahmet BÜYÜKAKSOY"]
Konular:-
DOI:10.48068/rusad.1213536
Anahtar Kelimeler:Rusya,İngiltere,Fransa,Avusturya Veraset Savaşları,Elizabeth Petrovna
Özet: 18. yüzyılda büyük devletler statüsüne giren Rusya’nın İngiltere (Britanya) ile olan ilişkileri çalkantılı olmuş hatta iki devlet arasındaki ilişkiler kopma noktasına dahi gelmişti. Ancak 1727 yılında II. George’un tahta geçmesinden sonra İngiliz ve Rus ilişkilerinde gözle görülür bir gelişme yaşanmıştır. Zira Rusya, İngiltere’nin kıta Avrupa’sındaki politikaları için büyük bir ehemmiyet kesp etmeye başlamış ve bu yüzden de iki devlet arasındaki ilişkiler gittikçe gelişmiştir. Özellikle de Rusya’nın, Avusturya ile ilişkilerini iyi bir seviyede tutması, İngiltere’nin tarihî rakibi olan Fransa’nın hırslarına ket vurması için önemli bir amildi. Ancak Rusya’yı kıta tasavvurlarında kullanmak isteyen tek devlet İngiltere değildi. Fransa da Avusturya’yı parçalamak gayesinde Rusya’dan istifade etmek istiyordu. Bunun için 1730’ların sonundan itibaren hummalı bir çalışma yapmaya başladı. Fransa bir yandan Rusya ile iyi ilişkiler kurmaya çalışırken bir yandan da Rusya’yı zor durumda bırakacak hamleler yapıyordu. Bu şekilde 1741 yılında önce İsveç-Rusya Savaşı’nı çıkardı ve bu savaşın sonrasında da İngiliz ve Avusturya yanlısı hükümetin düşmesine yol açan ihtilali hazırladı. 1741 İhtilali, İngilizlerin, Rusya’ya dair tasavvurlarının hepsini suya düşürdü ve İngilizler yıllar boyu Ruslardan istedikleri gibi istifade edemediler. Ancak eski pozisyonlarını kazanmak için çabalar da harcadılar. En sonunda İngiltere, Rusya’yı Avusturya Veraset Savaşları’na dahil ettiğinde her şey için artık çok geçti. Zira barış görüşmeleri başlamıştı. Burada Avrupa’nın iki rakip devletinin Rusya üzerinde nasıl bir rekabete girdiği ve bu rekabetten galip çıkan devletin Fransa olduğu anlaşılmaktadır. Fransa 1740-1748 yılları arasında gerçekleşen Avusturya Veraset Savaşları’ndan Rusya’yı uzak tutabilmeyi başarmıştı. Bu da İngiltere’nin Rusya siyasetinin nasıl iflas ettiğini göstermektedir. İşbu çalışmada 1741 İhtilalı’nın Fransa için ne kadar büyük bir başarı, İngiltere içinse ne kadar büyük bir başarısızlık olduğu anlatılmaya çalışılacaktır.