Rusya Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Any BOGOMOLOV
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Ru Duma monarşisi,Rusya Ortodoks Kilisesi,Kutsal Sinod,Temel Kanunlar,Devlet Duması,P.S. Stolıpin
Özet: ru Bu makale, 1906-1917 yılları arası dönemde Rusya’da dini ve siyasi otoritelerin devlet ve kilise arasındaki anlaşmazlıkları çözme girişimleri hakkındadır. Yazar, bu ilişkilere dair kilise ve hükümet tarafından hazırlanan reform tasarılarının özelliklerini ve 1906 tarihli Temel Rusya İmparatorluğu Kanunları’nın (kilise yönetimi ve yasaları özel düzeni hakkındaki) 65. maddesinin hayata geçirilmesiyle alakalı olarak ortaya çıkan hukuki çatışmaları incelemektedir. Makalede ayrıca Duma Monarşisi döneminde Ortodoks Kilisesi’nin durumunu güçleştiren ve devlet-kilise ilişkilerine dair reformlarda başarısızlığa yol açan unsurlar da ele alınmaktadır. Makalede esas itibarıyla dini ve siyasi erklerin anlaşmazlıkları çözmek için ortaya koydukları prensip ve yaklaşımlardaki çatışmaların kapsamlı analizi yapılmaktadır. İncelenen dönem “Zugzwang Hukuku” olarak adlandırılan olgunun ortaya çıkışına neden oldu. Bu dönemde ortaya konulan hukuki düzenleme önerileri, Monarşi devletinde krizi daha da derinleştirdi. Predsobornıy (Ön Konsül) olarak adlandırılan kurumda Rusya Ortodoks Kilisesi’nin devlet ile ilişkileri hakkında nizamname tasarısı hazırlandı. Hazırlanan nizamnamede geleneksel milli devlet hukuku ve Ortodoks Kilisesi’nin kanuni normları esas alındı. Fakat Ön Konsil’in faaliyetleri ertelendi. Konsil tarafından hazırlanan ve Temel Kanunlarda değişiklik öngören tasarı ise uygulamaya konulmadan rafa kaldırıldı. P.A. Stolıpin hükümeti bunun yerine düzenleme için başka bir yol önerdi. Buna göre devlet-kilise ilişkileriyle sıkı sıkıya bağlı olan dini yasalarda reforma gidilmesi gerekiyordu. Bu öneri, Kutsal Sinod’un görüşü alınmadan ortaya konulmuştu. İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan söz konusu proje, Kilise efradına göre Temel Kanunlar çerçevesinde Ortodoks Kilisesi halklarını çiğnemekteydi. Stolıpin’in reform çalışması çıkmaza girdi. Devlet ve kilise ilişkileri Temel Kanunların 65. Maddesine göre gerçekleştirilmeye devam edildi. Fakat bu maddenin işleyiş düzeni belirsiz kaldı. Bu sebeple hem din hem de kilise yasaları, Devlet Duması’nda tartışma konusu oldu. Devlet-kilise ilişkilerindeki anlaşmazlıklara dair tartışmalar halka da sirayet etti. Bu durum, devlet ile kilise arasındaki uçurumu kapama çabasına Şubat 1917’de olumsuz şekilde yansıdı. Makale, Ortodoks Kilisesi’nin hukuki statüsü, Rusya’daki iç siyasi gelişmelerin özellikleri ve ülkenin yaşadığı sarsıntının önkoşulları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.