Mesleki Bilimler Dergisi (MBD)
Yazarlar: Duygu ÖZYILMAZ MİSİCAN
Konular:-
Anahtar Kelimeler:R kuşağı,Eğitimli İş Gücü,İş Tatmini,İstihdam Edilebilirlik
Özet: 2008 ekonomik krizi ile çalışma hayatında, eğitimli işgücü üzerinde bir dönüşüm başladığı görülmektedir. Çalışma hayatında artan nitelik vurgusu, istihdam edilebilirlik bakışı ve eğitimli işgücü arasında yaşanan rekabet, çalışma hayatında yer alan kuşaklar arasında çizilen kuşak farklarını silikleştirmeye başlamıştır. İstihdam edilebilir olmak adına Y kuşağından R kuşağına (recesssion kuşak) dönüşüm, sürecinbüyük göstergesidir. Ranstand'ın Workmonitor projesi ifade edilmeye başlayan bu kuşak, 2008 ekonomik kriz sonrasında literatürde tanımlanmaya başlamıştır. Oldukça iyi eğitimli olan bu kuşak, aynı anda üç dört kişinin işini yaparak ne ücretlerinde ne de ünvanlarında bir değişim olmadan çalışan performansa dayalı işgücünü ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Y kuşağından R kuşağına dönüşen çalışanların Türkiye'de bilişim sektöründe varlığını tespit etmeye yöneliktir. R kuşağının, çalışma hayatında değişimin getirdikleri karşısında iş tatmini algısına odaklanmaktadır. Alan araştırması tekniğinin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak iki bölümden oluşan anket formu, değişimin başladığı iletişim ve teknoloji şirketlerinden birine uygulanarak yeni kuşağın çalışma hayatından beklentileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda genel merkezde çalışan 402 kişiye ulaşılmıştır. Güvenilirlik analizlerinin de yapıldığı araştırmada 402 veriye ilişkin frekans dağılımları yanında, R kuşağı ve bu kuşağın iş tatmini algısını incelemek için bağımsız örneklerde t-testi, demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının analizi için de tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, R Kuşağı değişimi, saha çalışmasında literatürde tanımlanan özellikleriyle tespit edilmiştir. Ancak, R kuşağının iş tatmini değişkeni ile aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespiti yapılamamıştır. Çalışma da R kuşağının iş tatmini değişkeni algısı demografik özelliklerine göre karşılaştırılarak ele alındığında, iş tatmini algısının hiçbir demografik faktörden etkilenmediği görülmektedir. Sadece, R kuşağı iş tatmininin içsel ve dışsal doyum faktörleri ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki halindedir. R kuşağı için içsel doyum sağlayan iş tatmini faktörleri, dışsal iş tatmini faktörlerine göre daha fazla iş tatmini sağlamaktadır. Öyle ki, işin toplum içerisinde saygın kişi kimliğini yaratma algısıfazla iş tatmini sağlayan içsel doyum faktörü olarak görülmektedir. Ücret ve aynı firmada kariyer gibi beklentiler iş tatmini sağlayan faktörler olarak değerlendirilmemektedir. En dikkat çekici nokta, bu kuşağın iyi eğitim düzeylerine ve niteliklerine rağmen duydukları istihdam edilebilirlik kaygısıdır. Bu kaygı ve çalışma kavramına karşı oluşan tutum değişiklikleri bu kuşağın iş tatmini değerlendirmelerini değiştirmektedir. Güven temasının kaybolduğu, şirket aidiyetinin azaldığı ve istihdam edilebilirlik kavramının ön plana çıktığı çalışma hayatındaki değişimle iş tatmini algısının önemi bu kuşakta kaybolmaktadır. Zaten, istihdam edilebilir olmak adına sözleşmedeki görev yükümlülüğünün her işi yapabilme yükümlülüğüne dönüşmesinin iş tatminsizliği yaratan yönü saha çalışmasında da görülmektedir. Ancak, duyulan iş güvencesi kaygısının R kuşağı çalışanların da performans arttırıcı etki yaratması bu kuşağı daha da farklılaştırmaktadır. Bu kuşak için önemli olan nokta istihdam edilebilirlikleridir. Araştırma sonuçları eğitim-istihdam ilişkisinin önemini bir kez daha ön plana çıkartmakta, nitelikli işgücünün kendisine yaptığı yatırımlar karşısında elde ettiklerini sorgulatmaktadır. Yaşanan değişim eğitim politikalarından, aktif istihdam politikalarına, işsizlik sorunundan, ulusal ve uluslararası düzenlemelere kadar pek çok içeriğin yeniden kurgulanmasını gerektirmektedir.