Gelişim ve Psikoloji Dergisi
Yazarlar: ["Fatma KARADEMİR", "Çiğdem AYTEKİN"]
Konular:-
DOI:10.51503/gpd.1062798
Anahtar Kelimeler:Çevresel yoksunluk,Dil gelişimi,Sosyal-duygusal gelişim,CODA,Işitme kayıplı ebeveyn
Özet: İnsan, sosyal bir varlıktır ve iletişim insan yaşamının vazgeçilmez bir ögesidir. Fakat işitme kayıplı ebeveynlerin çocukları (CODA; Children of Deaf Adults) ebeveynleriyle sözlü iletişimden yoksun kalmaktadırlar. Bu çevresel yoksunluk, CODA’ların farklı alanlardaki gelişimlerini farklı şekillerde etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, işitme kayıplı ebeveynleri ile sözlü iletişim yoksunluğunun CODA’ların dil gelişimi ve sosyal-duygusal gelişim alanlarında gelişimleri üzerindeki etkilerini genel çerçevede ele almaktır. Çalışma, bu amaç doğrultusunda, ulusal ve uluslararası literatürde yer alan konu ile ilgili araştırmalarla da desteklenen bir derleme makale niteliğindedir. Bu çalışmada; kısıtlı sayıda araştırmanın yapıldığı bu konuya dikkat çekmek amaçlanarak, ebeveynlerle iletişimde yaşanan bu yoksunluğun bireyin dil gelişimi ve sosyal-duygusal gelişimine etkilerinin önemi üzerinde durulmuştur. Alan yazın gözden geçirildiğinde bu konuda çok kısıtlı sayıda araştırmaya ulaşılmıştır. Ulaşılan çalışmalar sonucunda, CODA’ların dil gelişimi alanında; yaşamın erken dönemlerinde ebeveynlerinden yeteri sesli uyaran alamadıkları ve çıkardıkları sesler için yeterli geri bildirim alamadıkları için dil gelişimi ve konuşma becerisi konusunda gecikmeler yaşayabildikleri, gerekli sözel girdi ve sosyal etkileşimin erken dönemlerde sağlanmasıyla bu gecikmelerin önlenebildiği görülmüştür. Sosyal-duygusal gelişimleri için ise, CODA’ların iki kültürlü bireyler sayılabilecekleri söylenebilmektedir. Ayrıca; ebeveynlerinin işitme kaybı nedeniyle sosyalleşme ve akademik destek görme konularında sorunlarla karşılaşmaları, küçük yaşlarda yaşlarıyla uyumlu olmayan sorumluluklar almaları gibi olumsuzlukların söz konusu olduğu görülmüştür. Diğer yandan; bu sorumluluklar onların daha özgüvenli, problem çözme becerileri yüksek, olgun ve sorumluluk sahibi bireyler olmalarına katkı sunmaktadır. Bu çalışma sonuçları, CODA’ların ve ebeveynlerinin bu süreçlerde mutlaka gelişimsel desteğe ihtiyaç duyduklarını düşündürmektedir. Konuya ilişkin daha çok çalışma ve proje geliştirilmesinin ve bu çocukların desteklenmelerinin de oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.