Türkiye Entomoloji Dergisi
Yazarlar: Kamil KARUT, Cengiz KAZAK, İsmail DÖKER, Amir Abdullahi Yousif MALİK
Konular:-
DOI:10.16970/ted.53811
Anahtar Kelimeler:Biyolojik mücadele,Bemisia tabaci,Eretmocerus mundus,Macrolophus melanotoma
Özet: Bu çalışmada, Eretmocerus mundus Mercet (Hymenoptera: Aphelinidae) ve Macrolophus melanotoma (Costa) (Hemiptera: Miridae)’nın Bemisia tabaci (Gennadius) (Hemiptera: (Aleyrodidae)’ye karşı ayrı ayrı ve bir arada etkinlikleri cam sera içerisine yerleştirilmiş tül kafesler içerisinde yetiştirilen domates bitkileri üzerinde belirlenmiştir. Çalışma 2009 ve 2010 yıllarında bahar üretim sezonunda gerçekleştirilmiştir. Denemeler, tek B. tabaci (kontrol), tek M. melanotoma, tek E. mundus ve M. melanotoma+E. mundus bir arada olmak üzere 4 farklı uygulama ve 3 tekrarlı (kafes) olarak kurulmuştur. B. tabaci, E. mundus ve M. melanotoma, her iki yılda da bitki başına sırasıyla 20, 6 ve 0.5 adet olacak şekilde salınmıştır. Deneme süresince B. tabaci ve E. mundus popülasyon gelişimlerini belirlemek amacıyla haftalık aralıklarla yaprak örnekleri alınmıştır. Ayrıca, her kafeste rastgele seçilen 15 bitkinin tamamında gözle kontrol yöntemi kullanılarak M. melanotoma’nın nimf ve ergin dönemleri sayılmıştır. Çalışmada tek parazitiot salımı yapılan kafeslerde ergin öncesi B. tabaci yoğunlukları 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla 0.56 adet/cm2 ve 2.82 adet/cm2’nin üzerine çıkamamış ve kontrol ile tek avcı salımı yapılan kafeslerden düşük bulunmuştur. En yüksek B. tabaci ergin öncesi yoğunluğu ise aynı yıllarda 51.10 ve 31.12 adet/cm2 ile kontrol uygulamalarından elde edilmiştir. Tek başına M. melanotoma uygulaması, kontrolle karşılaştırıldığında beyazsinek yoğunluğunda istatistiksel olarak önemli düşüşe sebep olsa da E. mundus kadar başarılı olamamıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar, Türkiye’de domates seralarında E. mundus ve M. melanotoma’nın birlikte kullanıldığı biyolojik mücadele yönteminin B. tabaci popülasyonunu hiç insektisit uygulamaya gerek kalmadan başarıyla baskı altına alabildiğini göstermiştir.