Türkiye Entomoloji Dergisi
Yazarlar: Şule TÜTÜNCÜ, Mevlüt EMEKÇİ
Konular:-
DOI:10.16970/ted.38026
Anahtar Kelimeler:Gelişimde gecikme,Yumurta açılımı,Ephestia cautella,Yüksek karbondioksit,Düşük oksijen
Özet: İncir kurdu olarak bilinen Ephestia cautella (Walker, 1863) (Lepidoptera: Pyralidae) isimli zararlıya %85 CO2 + %3 O2 (denge gaz N2) ve %95 CO2 + %1 O2 (denge gaz N2) kompozisyonundaki iki farklı kontrollü atmosferin (KA) uygulanmasıyla yüksek karbondioksitli atmosferlerin yumurta gelişiminde oluşturduğu gecikme 2012-2014 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Depolanmış Ürün Zararlıları Laboratuvarında yapılan çalışmada incelenmiştir. Ephestia cautella’ nın 1-3 gün-yaşlı yumurtaları 20±1, 25±1 ve 30±1°C sıcaklık ve %65±5 orantılı nem koşullarında her iki KA kompozisyonuna 104 saate kadar varan değişik sürelerde maruz bırakılmıştır. Genel olarak, her iki KA 1-8 gün aralığında yumurta gelişiminde gecikmeye yol açmıştır. Gecikme düşük sıcaklıklarda daha dikkate değer bulunmuştur. Maksimum gecikme 20°C sıcaklıkta %95 CO2 + %1 O2 konsantrasyonuna 88 saat süreyle maruz kalan üç-gün-yaşlı yumurtalarda sekiz gün olarak tespit edilmiştir. Kısa uygulama süresi gelişmede kısa süreli gecikmeye neden olmuştur. Dört saatlik uygulama süresi %95 CO2 + %1 O2 konsantrasyonuna 25°C sıcaklıkta maruz kalan üç-gün-yaşlı yumurtada bir günlük gecikmeye neden olmuştur. Gecikmeyi de içeren yumurta açılımı toplam süresi 30°C de 5 gün, 25°C de 8 gün ve 20°C de 12 gündür. Dolayısıyla KA uygulamalarını başarıyla uygulayabilmek için bu sürelerin dikkate alınması önemlidir.