Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Muhammad Hamayoon KHAN, Zeynep YOLDAŞ

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.397666

Anahtar Kelimeler:Acyrthosiphon pisum,Kannibalizm,Yumurta,Hippodamia variegata,Larva dönemleri

Özet: Afidofag coccinellid, Hippodamia variegata(Goeze, 1777), Türkiye’nin farklı agroekosistemlerinde yaygın olarak bulunmaktadır. Aynı türün bireylerinin birbirlerine besledikleri kannibalizm, intraspesifik avcılık, H. variegatada dahil olmak üzere birçok afidofag coccinellidlerde yaygın olan bir davranıştır. Bu çalışmada laboratuvar koşullarında Acyrthosiphon pisum Harris, 1776 varlığında ve yokluğunda H. variegata'nın ergin ve ergin öncesi dönemlerine ait kannibalizm davranışları araştırılmıştır. Erginler tarafından yumurta ve larva kannibalizmi üzerine yapılan denemelerde, yumurta ve genç larvanın kannibalizme karşı daha savunmasız olduğunu ortaya koymuştur. İlginç şekilde, erginler tarafından yumurta kannibalizmi, avın bolluğunda dahi belirgin şekilde daha yüksek bulunurken, larva kannibalizmi önemli ölçüde azalmıştır. Larvaların yumurta kannibalizmi ve larva içerisindeki kannibalizm sonuçları, olgun larvaların yaprak biti yokluğunda daha fazla sayıda yumurta ve daha genç yaşta larva tükettiklerini ve avın olmamasının kannibalizme neden olan başlıca etken olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, tüm larva dönemlerinde, özellikle 3. ve 4. larva dönemlerinde, yaprak biti varlığında bile önemli miktarda yumurta tükettikleri saptanmıştır. Aynı yaştaki larvalar arasındaki kannibalizmde, larva dönemleri ile kannibalizm arasında gençlerden yaşlılara doğru olmak üzere doğru orantılı bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Araştırmalarımız, avın azlığının H. variegata' da kannibalizmeneden olduğunu ancak yumurta kannibalizminin avın yüksek yoğunluklarında bile gerçekleştiğini ortaya koymuştur.

---