Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Tevfik ÖZALP, Zübeyir DEVRAN

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.467189

Anahtar Kelimeler:Süre,Mi-1 geni,Dayanıklılık,Kök-ur nematodları,Toprak sıcaklığı,Domates

Özet: Domateste kök ur nematodlarına karşı dayanıklılık sağlayan Mi-1geni 28ºC’nin üzerindeki toprak sıcaklılarında kırılmaktadır. Bu durumu anlamak için Meloidogyne incognita (Kofoid & White, 1919) Chitwood, 1949’ ya hassas ve dayanıklı bitkiler, dört toprak sıcaklığında (25, 28, 30 ve 32ºC) ve 6 sürede (6, 12, 24, 48, 120 ve 168 saat) ayrı ayrı incelenmiştir. Bu çalışma 2015 ve 2016 yılları arasında iklim odalarında yürütülmüştür. İlk denemede bitkiler nematod inokulasyonundan önce aynı altı zaman periyodu için 25, 28, 30 ve 32ºC toprak sıcaklıklarına maruz bırakılmış, daha sonra 25ºC’deki iklim odasına aktarılmıştır. Nematodların üreme faktörü (Rf) dayanıklı bitkilerde 1’den büyük hassas bitkilerde ise 1’den küçük bulunmuştur. İlk denemenin sonucu, Mi-1tarafından sağlanan dayanıklılığın belirtilen toprak sıcaklıklarında kırılmadığını göstermiştir. İkinci denemede toprak sıcaklıkları 25ºC, 28ºC, 30ºC ve 32ºC’ye ulaştığında eş zamanlı olarak M. incognitainokulasyonu yapılmış ve adı geçen sürelerde toprak sıcaklığına maruz bırakılmıştır. Daha sonra bitkiler 25ºC toprak sıcaklığına sahip iklim odasına aktarılmıştır. 32ºC toprak sıcaklığına, 48 saat ve üzerinde maruz bırakılan heterozigot dayanıklı bitkilerde Rf değeri >1 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar 32ºC toprak sıcaklığına, 48 saat ve üzeri maruz bırakılan bitkilerdeki dayanıklılığın etkisini yitirdiğini göstermiştir.

---