Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Selçuk ULUSOY, Okan ÖZGÜR, Yasin Nazım ALPKENT

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.506727

Anahtar Kelimeler:Anti-asetilkolinestreaz,Anti-karboksilesteraz,Aphis gossypii,Bitki ekstraktı

Özet: Pestisitlerle karşılaştırıldığında çevre dostu, tarımsal olarak sürdürülebilir, bitki orjinli ve GRAS statüsünde yeni aktif maddelerin keşfedilmesinin önemi her geçen gün artmaktadır. Bu amaçla, Adana ilinden 2018 yılında Daphne odora L., Dieffenbachia amoena L., Eucalyptus camaldulensis L., Ficus carica L., Lantana camara L., Matricaria chamomilla L., Mentha pulegium L. ve Nerium oleander L. bitkileri toplanmıştır. Bu bitkilere ait yaprakların sulu ekstraktlarının tarımsal alanlarda önemli bir polifag zararlı olan Aphis gossypii Glover, 1877 (Hemiptera: Aphididae) üzerinde toksik, in vitro anti-asetilkolinesteraz (AChE) ve anti-karboksilesteraz (CE) enzim aktiviteleri incelenmiştir. En hızlı veyüksek toksik etki %75.6 ölüm oranı ile 3. günde F. carica bitkisinin %20 konsantrasyonunda gözlemlenmiştir. Bunu %71.6 ölüm oranıyla N. oleander, %62.1 ölüm oranıyla D. odora bitkisinde gözlenmiştir. Aphis gossypii in vitro anti-AcHe ve anti-CE aktiviteleriyüksek test edilen bitki ekstraktlarının %10 konsantrasyonunda görülürken, engelleme seviyeleri sırasıyla F. carica için %51.8-82.5, D. odora için %40.9-54.9, E. camaldulensis için %40.2-82.5 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, D. odora, E. camaldulensis, F. carica ve N. oleander bitki ekstraktları A. gossypii mücadelesinde ve zararlılarla mücadelede potansiyel ksenobiyotiklerin keşfinde yapılacak sonraki çalışmalar için ümit var sonuçlar ortaya koymaktadır.

---