Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Ece Börteçine Börteçine KASAPOĞLU ULUDAMAR, Şenay KARABIYIK, İbrahim Halil ELEKCIOGLU

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.621047

Anahtar Kelimeler:Tahıl kist nematodları,Heterodera avenae,Histopatoloji,Kök lezyon nematodları,Buğday

Özet: Kök lezyon nematodları, Pratylenchus thornei Sher & Allen, 1953 ve Pratylenchus neglectus (Rensch, 1924) (Tylenchida: Pratylenchidae) ve Tahıl kist nematodları Heterodera avenae Wollenweber, 1924 (Tylenchida: Heteroderidae) konukçu bitki köklerinde beslenen ve ekonomik olarak önemli hareketli ve hareketsiz endoparazitlerdir. Bu çalışmada, P. thornei, P. neglectus ve H. avenae ile bulaştırma yapılan dayanıklı ve hassas buğday çeşitlerindeki hücresel değişimler 2017-2018 yılları arasında incelenmiştir. Buğday çeşitleri, P. neglectus, P. thornei ve H. avenae türleri ile ayrı ayrı olarak ve H. avenae ile P. thornei birlikte inokule edilmiştir. İnokulasyondan on iki hafta sonra, buğday çeşitlerinin kökleri yıkanıp parafin içerisine sabitlenmiş, mikrotom ile kesilip kök hücre preparatları hazırlanmış ve kök hücrelerindeki histopatolojik değişimlerin ışık mikroskobu altında incelenmiştir. Kök lezyon nematodlarının, epidermal hücrelerden kortikal hücrelere doğru beslenme yolu boyunca hücrelere zarar vererek hareket ettiği gözlenmiştir. Nematod infeksiyonundan dolayı çoğu buğday çeşidinin, korteks hücrelerinde birçok oyuğun oluşumuyla kök dokusu tahrip olmuştur. Ayrıca, farklı hücrelerde düz ya da kıvrılmış şekilde, aynı bölgede toplu bir şekilde beslenen birçok kök lezyon nematodları gözlenmiştir.Heterodera avenae bireyleri de kök lezyon nematodları gibi korteks hücrelerinden beslenmiştir.

---