Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Memiş KESDEK, Ayşe USANMAZ BOZHÜYÜK, Şaban KORDALI

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.587710

Anahtar Kelimeler:Acanthoscelides obtectus,Uçucu yağ,Tetranychus urticae,Toksisite

Özet: Bu çalışmada, Artemisia absinthium L., Seriphidium santonicum (L.) Soják, Seriphidium spicigerum (K.Koch) Poljakov ve Achillea santolinoides Lag (Asteraceae) bitki uçucu yağlarının 10, 15 ve 20 µL/Petri dozlarında, ikinoktalı kırmızıörümcek, Tetranychus urticae Koch, 1836 (Acari: Tetranychidae) ve fasulye tohum böceği, Acanthoscelides obtectus (Say, 1831) (Coleoptera: Bruchidae) erginleri üzerindeki zehir etkileri araştırılmıştır. Testler (T. urticae için kontakt etki ve A. obtectus için fumigant etki) 26±1°C, %70±5 RH ve 16:8 h (A:K ışık ortamında) laboratuvar şartlarında yürütülmüştür. Ölüm oranları, uçucu yağlara bağlı olarak farklılık göstermiştir. Bu ölümler T. urticae erginleri için %23 ile %100 arasında kaydedilirken, A. obtectus erginleri için ise %45 ile %100 arasında bulunmuştur. Uygulamanın 72 saatinden sonra, LD50 ve LC50 değerleri dikkate alındığında, T. urticae içinzehir etkili uçucu yağ olarak A. santolinoides (7.8 μL/akar LD50) yağı tespit edilmiştir. Aynı süre içinde, A. obtectus üzerinde en fazla zehir etkisi ise A. santolinoides (0.001 μL/böcek) yağı için kaydedilmiştir. Bu sonuçlar, A. absinthium, S. santonicum, S. spicigerum ve A. santolinoides bitkilerinden elde edilen uçucu yağların, T. urticae ve A. obtectus erginlerini kontrol etmek içinumut verici alternatif metotlardan birisi arasında olabileceğini göstermektedir.

---