Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Elif YAVUZASLANOGLU, Gamze AKSAY

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.795993

Anahtar Kelimeler:Konukçu spektrumu,Bitki paraziti nematod,Irk,Ekim nöbeti,Soğan sak nematodu

Özet: Soğan sak nematodu Ditylenchus dipsaci Kühn, 1857 (Tylenchida: Anguinidae) dünyanın her yerine yayılmış önemli bitki paraziti nematodlardan biridir. Nematodun kontrolü için yerel popülasyonların konukçu spektrumunun bilinmesi gerekmektedir. Yirmi dokuz bitki türünün hassasiyet durumları Türkiye'de Orta Anadolu Bölgesi’nden elde edilen D. dipsaci'nin soğan ve sarımsak izolatları için Karaman’da 2019 yılında büyütme dolabı koşullarında test edilmiştir. Soğan, sarımsak ve domates, her iki D. dipsaci popülasyonu için de mükemmel konukçu olarak belirlenmiştir. Bezelye ve ıspanak, soğan popülasyonu için mükemmel bir konukçu iken, sarımsak popülasyonu için iyi konukçudur. Salatalık her iki popülasyon için de iyi konukçudur. Biber, kabak ve patlıcan her iki nematod popülasyonu için zayıf konukçu olarak tanımlanmıştır. Fasulye ve patates bitkileri soğan popülasyonu için zayıf konukçu iken, sarımsak popülasyonu için konukçu değildir. Arpa, buğday, çavdar, çilek, havuç, kara lahana, kavun, lale, marul, mısır, nergis, nohut, pırasa, sümbül, şeker pancarı tütün, yonca ve yulaf, her iki nematod popülasyonuna da konukçu değildir. Ditylenchus dipsaci ile enfeksiyon, soğan ve domatesin bitki ağırlığını ve biberin bitki boyunu önemli ölçüde azaltmıştır. Gerçekleştirilen çalışma ile Türkiye'de Orta Anadolu Bölgesi’nde D. dipsaci ile bulaşık alanlarda kullanılabilecek rotasyon bitkileri belirlenmiştir.

---