Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Ümran ŞAHAN, Zülfiye GÜL, Levent R. BÜYÜKUYSAL

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.737773

Anahtar Kelimeler:L-arginin,Koza örememe sendromu,Ipekböceği,Üre,Üreaz

Özet: Bombyx mori (L., 1758) (Lepidoptera: Bombycidae)’de görülen koza örememe sendromu, ipekböcekçiliği sektöründe ciddi bir sorun olarak görülmektedir. Üre metabolizmasının koza örme başlangıcında önemli olması, bu metabolizmanın koza örememe sendromunda olası rolünün incelenmesi gereğini doğurmuştur. Bu çalışmanın amacı, ipekböceği hemolenfinde ve dut yapraklarında üreaz aktivitesi ve L-arginin konsantrasyonlarını saptayarak, koza örememe sendromunda üre metabolizmasının rolünü araştırmaktır. Bu parametreler ek olarak hemolenf örneklerinde üre konsantrasyonları da ölçülmüştür. Koza ören grubun hemolenfinde üreaz aktivitesi (25 ± 5,8 units/l), koza örmeyen gruba (10,9 ± 2,4 units/l) göre iki kat daha yüksek bulunmuştur (P < 0.05). Koza ören larvaların hemolenfinde üre konsantrasyonu 5. dönemin 5. gününden (137 ± 13 mg/l) 7. gününe önemli seviyede azalırken (97 ± 17 mg/l; P < 0.01), koza öremeyen larvalarda hemen hemen sabit kalmıştır (149 ± 19 mg/l’den 166 ± 4 mg/l’ye). Koza öremeyen larvaların hemolenf örneklerinde L-arginin konsantrasyonu (4.55 ± 0.48 mM), koza ören larva grubundan anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur (2.72 ± 0.45 mM; P < 0.01). Hemolenfteki üreaz aktivitesi ve L-arginin konsantrasyonlarında gözlemlenen değişiklikler benzer şekilde dut yapraklarında da saptanmıştır. Bu sonuçlar, üre metabolizmasındaki olası bir baskılanmanın ipekböceklerinde görülen koza örememe sendromuna katkıda bulunabileceği ve/veya bunun sonucu olabileceğini düşündürmektedir.

---