Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Halil TOKTAY, Mustafa İMREN, Badel Gülsüm AKYOL, Emre EVLİCE, Ian Timothy RILEY, Abdelfattah DABABAT

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.789346

Anahtar Kelimeler:Teşhis,Heterodera spp.,Filogenetik,Bitki paraziti nematodlar,Buğday

Özet: Bu çalışma ile 2018-2019 yıllarında Niğde İli'ndeki başlıca tahıl yetiştirme alanlarında bulunan fitofag nematodların yoğunluk ve dağılımı belirlenmiş, tahıl kist nematodu türlerinin morfolojik ve moleküler yöntemlerle tanımı yapılmıştır. Fitofag nematodlar 12 cins olarak toprak örneklerinin %95'inde tespit edilmiştir. En yaygın fitofag nematodlar sırasıyla, Heterodera,  Ditylenchus,  Merlinius,  Pratylenchus,  Aphelenchus,  Aphelenchoides,  Tylenchus,  Helicotylenchus,  Trophurus, Pratylenchoides, Filenchus ve Xiphinema cinsleridir (bulunma yoğunluğuna göre sıralanmıştır). İncelenen toprak örneklerinin %75’inde tahıl kist nematodu (Heterodera spp.) bulunmuştur. Kistlerin ve 2. dönem larvaların ölçümleri ve morfolojik karakterlerinin değerlendirilmesiyle elde edilen sonuçlarda Heterodera filipjevi (Madzhidov, 1981) Stelter, 1984 olarak tespit edilmiş olup sadece Çamardı’dan iki popülasyon Heterodera latipons Franklin, 1969 (Tylenchida: Heteroderidae) olarak belirlenmiştir. Heterodera filipjevi’nin tür içi varyasyonlarına bakıldığında hepsinin aynı gurupta olabileceği değerlendirilmiştir. Buna ilave olarak tahıl kist nematodları yanında kök lezyon nematodlarının, Pratylenchus türlerinin de rotasyon yapılan/yapılmayan Niğde İli tarım alanlarında yüksek yoğunlukta bulunduğu sonucuna varılmıştır.

---