Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Adem ÖZARSLANDAN, Mustafa İMREN, Göksel ÖZER, Cem KARACA, Abdelfattah DABABAT

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.661964

Anahtar Kelimeler:Heterodera latipons,Heterojenite,ITS,Filogenetik

Özet: Akdeniz tahıl kist nematodu, Heterodera latipons Franklin, 1969 (Tylenchida: Heteroderidae) özellikle buğday ve arpada olmak üzere tahıllarda önemli zararlara neden olan bir bitki paraziti nematod olup, dünyada tahıl yetiştirilen alanların büyük çoğunluğunda tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Kıbrıs’ın tahıl alanlarındaki patojen nematodları belirlemek için bir sürvey yapılmıştır. Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Lefkoşa tahıl üretim alanlarından toplam 45 adet toprak ve kök örneği 2017 yılının mayıs ayı sonu-haziran ayı başı arasında tahıl hasadı öncesinde alınmıştır. Toprak ve kök örneklerinden Fenwick yöntemii kullanılarak kistler toplanılmış, 37 adet örnekte (%82) kiste rastlanılmış olup, tüm örnekler ribozomal DNA’nın ITS bölgesi kullanılarak, tahıl kist nematodu H. latipons moleküler düzeyde tanımlanarak belirlenmiştir. Çalışmada Kuzey Kıbrıs arpa ve buğday alanlarından elde edilen H. latipons örneklerine ait ITS bölgesi sekans dizilerinin Fas, Rusya, Suriye ve Türkiye’den elde edilen izolatlara oldukça benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Kuzey Kıbrıs'ın Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Lefkoşa illeri tahıl alanlarında H. latipons'un ilk olarak tespit edildiği bu çalışma, nematodun yaygınlığını ortaya koyan ve zararlının mücadelesinde başta dayanıklı çeşit kullanımı olmak üzere diğer mücadele yöntemlerinin uygulanmasında temel oluşturacak verileri içermektedir.

---