Türkiye Entomoloji Dergisi

Yazarlar: Gizem KESKİN, Nabi Alper KUMRAL, Oya KAÇAR

Konular:Fen

DOI:10.16970/entoted.702157

Anahtar Kelimeler:Akarisit,Biyolojik etki,Tesbih ağacı,Mor reyhan,Neem,Kırmızıörümcek

Özet: Mor reyhan [ Ocimum basilicum L. 1753 ‘Round Midnight’ (Lamiales: Lamiaceae)] yapraklarından su distilasyonuyla ve tesbih ağacı [ Melia azedarach L., 1753 (Sapindales: Meliaceae)] tohumlarından soğuk presleme yöntemi ile elde edilen yağların ve karşılaştırma materyali olarak ticari bir neem yağı formülasyonun (Nimbecidine) [ Azadirachta indica (A. Juss, 1830) (Sapindales: Meliaceae)], İkinoktalı kırmızıörümcek Tetranychus urticae (Koch, 1836) (Acari: Tetranychidae) üzerindeki biyolojik etkileri, yaprak diski üzerinde kuru kalıntı yöntemi kullanılarak Bursa Uludağ Üniversitesi’nin laboratuvar koşullarında 2018-2019 yıllarında değerlendirilmiştir. Uygulamadan 72 saat sonra, Nimbecidine, tesbih ağacı ve mor reyhanın öldürücü konsantrasyonları (LC50 ve LC90) sırasıyla 0.8 ve 1.8 mg/L, %4.0 ve 6.9, %5.4 ve 11.7 olarak tespit edilmiştir. Nimbecidine (1 mg/L), tesbih ağacı (%6) ve mor reyhanın (%8.4) belirlenen konsantrasyonlarının öldürücü zamanları (LT50 ve LT90) 64 ve 107 s, 41 ve 73 s, 65 ve 110 s olarak belirlenmiştir. Nimbecidine (0.125-0.75 mg/L), tesbih ağacı (%0.75-3) ve mor reyhanın (%0.7-1.4) öldürücü altı dozlarıyla ilaçlanan fasulye yaprak yüzeylerinden T. urticae dişilerinin güçlü bir şekilde kaçtıklarını göstermiştir. Nimbecidine (0.031-0.5 mg/L), tesbih ağacı (%0.75-3) ve mor reyhanın (%1.4-5.6) sublethal dozlarının uygulandığı yapraklarda akarların yumurta bırakma sayıları kontrole göre önemli şekilde azalmıştır. Bu çalışma tesbih ağacı ve mor reyhandan elde edilen yağların belirlenen konsantrasyonlarının neemin ticari formülasyonu olan Nimbecidine gibi biyolojik etkiler gösterebileceğini ortaya koymuştur.

---