Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Yazarlar: Lale AVŞAR

Konular:-

Anahtar Kelimeler:Maddi verilerin 5 mevcudiyet kuramı,Selçuklu siluet kazımalı seramikleri

Özet: Ortaya çıktığı tarihlerde bilim dünyasına çağ atlama şansı kazandıran Evrim Teorisi yalın ve akla batan mantığıyla biyolojik organizmaların doğal seleksiyonunu açıklamaktaydı. Bugün bazı çevrelerce tartışılmaya açılmasını bilimde hiçbir bulgunun dokunulmaz olmadığı şeklinde görmek mümkün olsa da, teorinin önemli kazanımlar sağladığını da görmemezlikten gelmek doğru olmaz. Özellikle biyoloji ve doğa bilimleriyle kısıtlı kalmaması, fen bilimlerinin tümüne yansıyarak sosyal bilimlere de yeni ufuklar açması takdire değer gelişmelerden olmuştur. Evrim Teorisi’nin diğer bilim alanlarına yansıması sonucu arkeoloji araştırmalarında yeni kavramsal açılımlar ortaya çıkmış, bunların bir kısmı günümüze kadar değerini yitirmemiştir. Tarihi malzemenin tipolojik açıdan sınıflandırılması maddi verilerin değerlendirmesine yönelik kriterlerin geliştirilmesi bu türden yeniliklerdendir ki arkeolojinin yanı sıra sanat tarihi uzmanları tarafından da kullanılmaktadırlar. Söz konusu gelişmeler, sanatsal niteliği ağır basan malzemenin fen bilimlerine özgü değerlendirme sistematiği içinde görülmesine, incelemelerin eskilere göre çok daha nesnel ve ölçülebilir bir zeminde yürütülmesine olanak tanımıştır. Mevcut makalede Selçuklu Siluet Kazımalı süsleme tekniği Rus bilim insanı V.A. Gorotsov’un XX. yy. başlarında Evrim Teorisi’nin de yaygın etkisi sonucu geliştirdiği Maddi Verilerin 5 Mevcudiyet Kuramı kapsamında ele alınmış, nispeten kısa zaman zarfında var olan üretimin sanatsal ve görsel yönleri bu kuramlar açısından çalışılmıştır.

---