Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi

Yazarlar: Adem KOÇ, Alper ÇORAPÇIGİL, Mustafa DOĞRU

Konular:Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Anahtar Kelimeler:Çevre okuryazarlığı,Fbilgisi eğitimi,Fbilgisi öğretmadayları

Özet: Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerini ve buna etki eden faktörleri belirlemektir. Araştırma karma yöntem araştırmalarından olan açımlayıcı sıralı desene göre gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda ilk olarak Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalında dördüncü sınıf düzeyinde öğrenim gören 70 öğretmen adayına “Yetişkinler İçin Çevre Okuryazarlığı (ELSA)” ölçeği uygulanmıştır. Daha sonra ölçekten elde edilen puanlara göredüşük veyüksek puana sahip toplam 7 öğretmen adayı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. ELSA Atabek Yiğit, Köklükaya, Yavuz ve Demirhan (2014) tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca ölçek çevresel bilinç, çevresel kaygı ve çevresel farkındalık olmak üzere üç alt boyut ve toplam 20 maddeden oluşmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ise araştırmacılar tarafından iki uzman görüşü alınarak geliştirilmiştir. Elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre öğretmen adaylarının çevre okuryazarlıklarını etkilediğini belirttikleri kodlar temalaştırılarak tablo şeklinde verilmiştir. Buna göre çevre okuryazarlığına olumlu yönde etki ettiği ifade edilen kodlardanfazla sıklığa lisans dersleri (6), aile davranışları (6) ve gözlemler (6) sahiptir. Verilerde bir diğer dikkat çeken nokta ise bir diğeri ise alt grupta herhangi bir şekilde içsel motivasyon kaynağının bulunmamasıdır. Görüşme yapılan son sınıf fen bilgisi öğretmen adayları neredeyse üniversiteyi bitiriyor olmalarına rağmen herhangi bir şekilde ders dışı bir etkinliğe/projeye katılmamıştır. Bunun nedeni olarak da çoğunlukla bu tür etkinliklerden haberdar olmadıklarını ya da kendilerine katkı sağlayacağını düşünmemeleri olarak ifade etmişlerdir. Nicel veriler, fen bilgisi öğretmen adaylarının cinsiyet, genel akademik ortalamaları, ikamet edilen yerleşim yeri, ebeveyn öğrenim düzeyi ve ebeveyn mesleği değişkenlerine göre SPSS analiz programı ile analiz edilmiştir. Son sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının ölçek toplam puanları normal dağılım göstermediği için analiz edilirken parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre son sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık puanları genel akademik ortalama, cinsiyet, ikamet edilen yerleşim yeri, ebeveyn öğrenim düzeyi, ebeveyn mesleği değişkenleri bakımından anlamlı bir fark bulunmamıştır.

---