Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi
Yazarlar: Bekir DİREKCİ, Bilal ŞİMŞEK, Metin UYGUN
Konular:Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Anahtar Kelimeler:Türkçe eğitimi,Okuryazarlık becerileri,Türkçe dersi öğretim programı,Öğretmgörüşleri
Özet: Bu araştırmanın amacı Türkçe öğretmenlerinin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubu 20 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcı olarak yer alan Türkçe öğretmenleri, Antalya ili sınırları içerisinde yer alan ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda çalışmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin görüşlerinin alınması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizine başlamak için öncelikle katılımcılarla yapılan görüşmelerin kayıtları yazılı metne aktarılmış, ardından elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre katılımcı grubuna dâhil olan Türkçe öğretmenlerinin yarısından fazlası okuryazarlık becerilerine dair bir eğitim almamıştır. Nitekim programda yer alan okuryazarlık becerilerinin hepsinde kendini yetkin gören sadece 2 katılımcı bulunmaktadır. Katılımcıların kendini yetkin hissettiği okuryazarlık türlerine bakıldığında ise yalnızca bilgi okuryazarlığında katılımcıların yarısından fazlası kendini yetkin bulmaktadır. Türkçe öğretmenlerinin kendini yetersiz görmesi ise okuryazarlık becerilerinin öğrencilere kazandırılamamasındaönemli etkenlerden biri olarak görülmektedir. Bunun yanında öğretmenler programda ve ders kitaplarında okuryazarlık becerilerine gerektiği kadar yer verilmediğini ifade etmiştir. Öğretmenlerin ifadeleri incelendiğinde, okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına fazla zaman ayrılmadığı ve müfredat kaygısının yaşandığı görülmüştür. Bunun yanında programda yer alan okuryazarlık becerilerinin tümüne yönelik bir eğitim yapılmadığı medya okuryazarlığı ve eleştirel okuryazarlık gibi bazı becerilere ağırlık verildiği de ifade edilmiştir. Teknoloji okuryazarlığı, bilişim okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, medya okuryazarlığı gibi direkt olarak teknolojiyle alakalı okuryazarlıkların kazandırılmasında alt yapı olarak yetersizlikler yaşandığı da öne çıkan görüşler arasında yer almaktadır. Söz konusu öğretmen görüşlerinden hareketle, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin öneriler sunulmuştur.