Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
Yazarlar: Mustafa ERÇAKICA
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Azerbaycan,Ermenistan,Dağlık Karabağ,Uluslararası İnsancıl Hukuk,Ateşkes Andlaşması.
Özet: Azerbaycan ve Ermenistan arasında çeşitli çatışmaların yaşanmasına neden olan bölge, Güney Kafkasya’da bulunan ve uluslararası hukuka göre Azerbaycan’a ait olan Dağlık Karabağ bölgesidir. Ermenistan’ın bu bölgede egemenlik hakkı iddia etmesi sonucu gerçekleştirdiği işgal, birçok defa çatışmalara neden olmuş, ayrıca Birleşmiş Milletler tarafından da kınanmıştır. Bölge ile ilgili yaşanan uyuşmazlık çözümlenememiş ve tarafların silahlı çatışma boyutuna varan çeşitli şiddet olayları yaşamasına neden olmuştur. Çok sayıda sivil kaybın da yaşandığı bilinmektedir. En son 27 Eylül 2020 tarihinden itibaren yaşanan yoğun çatışmalar, Azerbaycan’ın üstünlüğü ile sonuçlanmıştır. Bu gelişmenin ardından, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında bir andlaşma yapılmıştır. Bilindiği gibi silahlı çatışma taraflarının uluslararası insancıl hukuk kurallarını ihlal etmeleri, insanlık açısından büyük dramlara neden olmaktadır. Bu nedenle de, söz konusu uluslararası insancıl hukuk ihlallerinin incelenmesi önemlidir. Çalışmada da Dağlık Karabağ’da yaşanan silahlı çatışmalarda tarafların ihlal ettiği uluslararası insancıl hukuk kurallarına ilişkin iddialar üzerinde durularak, konunun önemi ortaya konulması amaçlanmıştır. Öte yandan, silahlı çatışmaları genellikle bir barış andlaşması takip etmektedir. Dağlık Karabağ kapsamında yaşanan çatışmaların ardından, 10 Kasım 2020 Tarihli Ateşkes Andlaşması yapılmıştır. Bu metnin uluslararası hukuk anlamında bir uluslararası andlaşma olup olmadığı, eğer uluslararası andlaşmaysa, barış andlaşması mı, yoksa ateşkes andlaşması mı olduğu, tartışılan bir husustur. Bu kapsamda çalışmanın iki temel problematiği, Azerbaycan ve Ermenistan arasında özellikle 27 Eylül 2020 tarihi itibariyle yaşanan çatışmalara ve bu çatışmalarda yaşanan uluslararası insancıl hukuk ihlallerinin ele alınmasıyla, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında yapılan andlaşmanın niteliğinin ortaya konulmasıdır.