Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
Yazarlar: Orhan DÜR
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Tüketici uyuşmazlıklarının çözümü,Özel dava şartları,Tüketici hakem heyetleri,Arabuluculuk,Ilamsız icra
Özet: Uyuşmazlıkların çözümünde en çok sayıda ve farklı tipte çözüm yolu imkânı tüketici uyuşmazlıklarının çözümünde bulunmaktadır. Bu uyuşmazlık çözüm yolları tüketici mahkemeleri, tüketici hakem heyetleri, arabuluculuk, ilamsız icra ve diğer uyuşmazlık çözüm yolları olarak sınıflandırılabilir. Bu çözüm yollarından ikisi 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da özel dava şartı olarak düzenlenmiştir. Bu özel dava şartları, kural olarak belirli bir miktarın altındaki tüketici uyuşmazlıkları için tüketici hakem heyetlerine ve tüketici mahkemelerinin görev alanına giren tüketici uyuşmazlıkları için arabuluculuğa başvuruya ilişkindir. Kanunda özel dava şartı olarak yer alan bu hükümlerin, Tüketici Uyuşmazlıklarına İlişkin Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Üzerine Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2013/11/EU Sayılı Yönergesi ile uyumlu olduğu söylenebilir. Öte yandan tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunluluğunu düzenleyen 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 68. maddesinde yapılan değişiklikle, tarafların İcra ve İflas Kanunu’ndaki hakları saklı tutulmuştur. Böylece tüketici hakem heyetinin görevine giren uyuşmazlıklarla ilgili ilamsız icra takibi yapılıp yapılamayacağına ilişkin tartışmalar ortadan kalkmıştır. Ancak tüketici uyuşmazlıklarından kaynaklı itirazın iptali davalarının tüketici hakem heyetlerinde görülüp görülemeyeceğine dair tartışmanın hâlen devam ettiği görülmektedir. İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen itirazın iptali davasıyla birlikte menfi tespit, istirdat, borçtan kurtulma ve tasarrufun iptali davalarının tüketici hakem heyetlerinde görülemeyeceği, buna karşılık tüketici mahkemeleri görev alanında olan tüketici uyuşmazlıklarının dava şartı olan arabuluculuk kapsamında olduğunun gerekçeleri bu çalışmanın konusudur.