Türkiye Adalet Akademisi Dergisi

Yazarlar: Eda ERMAĞAN ÇAĞLAR, Tuğba TÜRK

Konular:-

Anahtar Kelimeler:NICHD protokolü,Adli görüşme,Çocuk istismarı

Özet: Adalet sistemi içerisinde çocuklar sanık, tanık veya mağdur konumlarında yer alabilmektedir. Sistem içerisinde çocuklardan güvenilir ve geçerli bilgi edinmek suçlu kişilerin cezalandırılmasına katkıda bulunurken suçsuz kişilerin haksız yere ceza almamasını sağlayabilmektedir. Ancak adaletin sağlıklı bir şekilde işleyişini sağlamada çocukların ifadesini almak, yetişkin ifadesini almaktan farklılık göstermektedir. Çocuklarla yapılan adli görüşmelerde gerekli koşulların sağlanması, uygun görüşme tekniklerinin kullanılması önem arz etmektedir. Bunun için de birçok ülkede çocuklarla yapılan adli görüşmelerde bir standart sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu standartlar sağlanırken katı kurallar dizisi yerine esnek ilkeler uygulanmakta, yarı yapılandırılmış görüşme protokollerinin kullanımıyla çocuklardan alınan ifadelerin güvenirliği arttırılmaya çalışılmaktadır. Söz konusu protokollerden biri de yaygın olarak kullanılan NICHD protokolüdür. Ülkemizde de adalet sisteminde çocukların ifadelerini çocuğun yararı ilkesi çerçevesinde almak amacıyla Çocuk İzlem Merkezi ve Adli Görüşme Odaları kurulmuş ve burada görev alacak uzmanlar profesyonel açıdan desteklenmeye çalışılmaktadır.  Mevcut gelişmelere karşılık uzmanları ortak bir uygulamada birleştiren bir adli görüşme protokolünün olmaması hem ilgili kurumlar hem de uzmanlar açısından uygulamalar esnasında farklılıkların yaşanmasına sebep olmaktadır. Uygulamalardaki farklılıklar ise, çocuklarla yapılan adli görüşme sürecinde uzmanların belirsizlik yaşamalarına; süreç içerisinde çocuğun yeniden travmatize olmasına ve bu temel dinamikler neticesinde edinilen bilgilerin güvenilirliğinin sorgulanmasına sebebiyet vermektedir. Bu bağlamda, söz konusu çalışmayla adli görüşme sürecinde kurumlar bazında ortak bir görüşme protokolünün uygulanmasının önemine değinilmiş ve  örnek bir model olan NICHD protokolünün alanda çalışan uzmanların hizmetine sunulması amaçlanmıştır.

---