Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
Yazarlar: Filiz TEPECİK
Konular:-
Anahtar Kelimeler:KastÖldürme,Uluslararası Karşılaştırma,Suç İstatistikleri,Suç Ekonomisi,Hukuk ve Ekonomi
Özet: Bu çalışma, bir suç olarak ‘kasten öldürme’yi ülkelerin ceza adalet sistemlerine ilişkin Birleşmiş Milletler’in Uyuşturucu ve Suçla Mücadele Dairesi UNODC tarafından toplanan ve düzenli olarak güncellenen bilgiler aracılığı ile daha iyi anlamayı hedeflemektedir. Bu küresel düzeyde toplanan bilgiye göre, kasten öldürme istatistikleri, bölgelere, ülkelere, suçun nedenine, failin ve mağdurun cinsiyetine, kullanılan silahlara göre değişmektedir. Örneğin 2000’ler boyunca Latin Amerika ve bu bölgedeki El Salvador, Honduras, Jamaika gibi bazı ülkeler Dünya’daki ölümcül şiddetin tavanını oluştururken, Avrupa ya da Asya ve bu bölgelerdeki Avusturya, Hollanda, Singapur, Hong Kong, Japonya gibi ülkelerdüşük kasten öldürme oranlarına sahip görünmektedir. Ayrıca elde edilen veriler, kasten öldürme olaylarının, nedenleri açısından kabaca üç başlık altında sınıflandırılabileceğini düşündürmektedir. Hırsızlık, gasp veya organize suç gibi suç aktiviteleri ile bağlantılı olarak işlenen cinayetler; bireyler arasındaki çıkar çatışmaları nedeni ile işlenen cinayetler; kişisel ya da kültürel önyargılardan ya da politik nedenlerden kaynaklananlar. Örneğin Latin Amerika da organize suç bağlantılı olaylarönemli cinayet nedeni olarak ortaya çıkarken, Avrupa’da kişisel çıkar bağlantılı olaylar daha sık görülmektedir. Cinsiyet açısından ise kasten öldürme olayları incelendiğinde, tüm dünyadan toplanan bilgiler, mağdurların ve faillerin büyük çoğunluğunun erkekler olduğunu ama akrabaları/yakınları/sevgileri tarafından öldürülenlerin genellikle kadınlar olduğunu söylemektedir. Çalışmanın son kısmında, kolluk, yargı ve infaz kurumlarının kayıtları aracılığı ile kasten öldürmenin toplum üzerindeki yükü değerlendirilmiştir. Verileryüksek kasten öldürme oranlarına sahip Amerika kıtasında, Amerika ve Kanada hariç cezasızlık oranının yüksek olduğuna, Fransa, Finlandiya gibi ülkelerde ise, yüksek mahkûmiyet oranı olduğuna işaret etmektedir.