Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
Yazarlar: Hacı KARA
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Elektronik ticaret,Elektronik konişmento,Elektronik konişmentonun hukuki niteliği,Elektronik konişmento sistemleri,Siber güvenlik,Deniz ticaretinde siber güvenliğin sağlanması.
Özet: Günümüzde elektronik işlemlerin hız kazanması ile, ticaretin her alanında köklü değişiklikler yaşanmaktadır. Taşımacılıkta kullanılan teknoloji de buna uyum sağlamış, özellikle deniz ve hava yoluyla eşya taşımacılığında kullanılan her türlü taşıma senedi, elektronik ortamda hazırlanarak, kullanılmaya başlamıştır. Dünyadaki uygulamaya paralel olarak, Türk hukukunda da yenilikçi uygulamalara geçilmiş, her geçen gün kamu ve özel sektörün tüm alanlarında elektronik ortama geçiş büyük bir hızla devam etmiştir. Elektronik İmza Kanunu’nun yasalaşmasıyla ivme kazanan elektronik işlemler, Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu başta olmak üzere, temel yasaların yeniden ele alınması ve köklü değişikliklerle yürürlüğe konulması ile elektronik ticaret artık hayatın önemli bir parçası haline gelmiştir. Küresel uygulamaları gibi, Türk Ticaret Kanunundaki düzenlemeye göre de elektronik konişmento hukuken geçerli bir şekilde hazırlanabilir. Bununla birlikte, elektronik konişmentonun da, senet şeklinde hazırlanan konişmento gibi kıymetli evrak vasfına sahip olup olmadığı ise kanunda açıkça düzenlenmiş değildir. Elektronik ortamın yaygınlaşması ve sanal ortamda gerçekleşen hukuki işlem sayısındaki artış, bir yandan da hukuk sistemlerince bugüne kadar öngörülmeyen dolayısıyla düzenlenmeyen çok sayıda problemi de gündeme getirmiştir. Bugün kamusal ve özel alanda elektronik ortamla ilgili çeşitli olumsuzluklar da yaşanmaktadır. Özellikle siber saldırıların ve elektronik ortamdan kaynaklanan suçların arttığı ve gelecekte bu saldırıların kritik altyapıyı ciddi şekilde bozma potansiyeline sahip olduğu görülmektedir. Siber güvenlik alanında, mevcut güvenlik açıkları ve rapor edilen siber saldırıları örnekleri, tehdidin güncel ve gerçek olduğunu göstermektedir. Böyle bir ortamda denizcilik endüstrisinin de bundan olumsuz etkilenmesi kaçınılmazdır. Endüstrinin siber güvenlik için standart bir yaklaşımdan yoksun olması, ulusal bir yaklaşımdan ziyade konuya uluslararası bir bakışla yaklaşılması ve gerektiğinde küresel bir zorunlu standardın uygulanması uzun zaman alacaktır. Kısa vadede ise endüstrinin risk profilini azaltmak ve dayanıklılığı arttırmak için bir dizi sözleşmeye dayalı gönüllü faaliyetin etkinliği üzerinde çalışmak ve bunları geliştirerek genel geçerli ve bağlayıcı kuralları geliştirmek gerekmektedir. Bu çalışmada elektronik konişmentonun geçerlilik ve özellikleri ile denizcilik endüstrisinin siber güvenlik alanındaki durumu ve özellikleri incelenmektedir.