Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Yazarlar: Ramazan ATA
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:OSMANLI DEVLETİ,YAVUZ SULTAN SELİM,PÎRÎ MEHMED PAŞA,ZENBİLLİ ALİ EFENDİ
Özet: Yavuz Sultan Selim, Osmanlı Devleti’ninönemli hükümdarlarından birisi belki de birincisidir. Kısa denilebilecek bir sürede devlet sınırlarını üç kata yakın büyüterek, yaptığı uygulamalar ile zirve döneme taşımıştır. Safevîler ve Memlükler karşısında kazandığı zaferler ile doğu sorununu büyük oranda çözmüş ve devletin buradaki sınırlarını güven altına almıştır. Yaklaşık 750 yıllık Abbasî hilafetine son vererek bu görevi Osmanlı hanedanı üzerine almıştır. Şiî meselesi ve Mısır meselesindeönemli danışmanları ve destekçileri Cemalî Ailesi’nin birer üyesi olan Osmanlı’nın iki ve üç numaraları Veziriazam Pîrî Mehmed Paşa ve Zenbilli Ali Efendi olmuştur. Bu iki devlet adamının destekleri ile Şiî tehdidi altında dağılma noktasına gelen devleti kökten çözümlerle tekrar zirveye çıkararak dünyanınbüyük devleti haline getirmiştir. Tarihinsert yöneticilerinden birisi olmasına rağmen Pîrî Mehmed Paşa ve Zenbilli Ali Efendi ile genellikle saygın bir iletişimi olmuştur. Bu saygının nedeni onların âlim bir ailenin saygın üyeleri olarak devletin bekası için gösterdikleri bitmez tükenmez gayretleri olmalıdır. Aslında Safevîler, Osmanlılar için daha önce devleti dağılmanın eşiğine getiren Timur istilasından daha tehlikeliydi. Çünkü bunlar Anadolu’daki göçebe Türkmenler tarafından da gönülden destekleniyorlardı. Ama tehlikenin büyüklüğünü çok iyi bilen Cemalî Ailesi üyelerinin Yavuz tarafından önemli görevlere getirilmesinin katkılarıyla idarî, dinî ve tasavvufî alanlarda alınan tedbirler bu tehlikenin yayılması engellemiştir. Özellikle Cemalî Ailesi’nin tarikatı diyebileceğimiz Halvetîlik Şiîliğin Anadolu’da yayılmaması konusunda koruyucu bir aşı görevi görmüştür.