Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
Yazarlar: ["Orxan İSAYEV"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Edebiyat,Türkman,Hoyrat,Azerbaycan,Osmanlı,Fuzuli,Araştırma
Özet: Ata Terzibaşı, Irak Türkmenlerinin ünlü bilim adamlarından biridir. Ata Bey'in Türkmenlerin kültürü, tarihi, dili ve edebiyatı hakkında yazdığı yazılar Türk dünyasında her zaman ilgiyle karşılanmıştır. Hem Arapça hem de Türkçeyi bilmesi, edebiyatı daha derinlemesine araştırmasını sağladı. Onun "Kerkük şairleri", "Erbil şairleri", "Türkmen'in Keşkülü", "Kerkük Hoyratları ve Manileri", "Fuzuli'nin İcmali Aşk Kitabı Tercümesi" ve diğer kitapları Türkmen edebiyatı için çok değerli anlatılardır. Ata Bey'in Türkmen folkloru üzerine yaptığı birçok araştırma hem kitaplarda hem de çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı. Yayınladığı “Hoyratlarımızda “Güzel” Kavramı”, “Nasrettin Hoca Hakkında Yeni Belgeler”, “Sembolik Bir Müstezat Hoyrat” ve diğer makaleleri onun Türkmen folklorunu derinden bildiğini göstermektedir. Ata Terzibaşı'nın Arapça ve Türkçe bilgisi, klasik edebiyat üzerine bilimsel araştırmalar yapmasını sağlamıştır. Makalelerinde Ruhi Bağdadi, Ahdi, Kavsi, Fehmi ve diğer şairlerin hayatı ve eserleri hakkında değerli bilgiler vermiştir. Bize göre büyük Azeri-Türkmen şairi Fuzuli, Ata Terzibaşı'nın önde gelen araştırmalarından biridir. Arapça ve Türkçe yazdığı eserlerindeki zımni anlamların açıklamasını vererek Fuzuli'nin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Fuzuli'nin en çok araştırılan eseri Matlu ül Etikad'dır. Ata Terzibaşı da bu eserle ilgili araştırmalar yapmış ve önemli bilgilere ulaşmıştır. Ata Terzibaşı ilk önce Fuzuli'nin Kerkük'te doğduğunu iddia etti. Ata Terzibaşı'nın Türkmen edebiyatı üzerine yazdığı en önemli eser Kerkük şairleri ve Erbil şairleri kitaplarıdır. Bu kitaplar Türk dünyasında büyük ilgiyle karşılandı.