Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
Yazarlar: ["Tahir BİLİRLİ"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Osmanlı Devleti,Irak,Süleymaniye,Belediye,Belediye Başkanı
Özet: Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar beledi hizmetleri hem kadı, muhtesip ve ihtisap Ağası gibi devlet yetkilileri tarafından hem de vakıf ve lonca gibi sosyal kurumlar tarafından yerine getirilmiştir. Ancak 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması bu hizmetlerin aksamasına neden olmaya başlamış ve özellikle Tanzimat sonrasında yaşanan gelişmeler modern belediyeciliğin Osmanlı Devleti’nde de uygulanmasını beraberinde getirmiştir. 1857 yılında İstanbul’da oluşturulan Altıncı Daire-i Belediye modern belediyeciliğin ilk örneği olarak karşımıza çıkmış ardından İstanbul 14 ayrı belediyeye ayırılarak belediyeler tüm İstanbul’a yayılmıştır. 1867 yılında çıkarılan “Vilayatta Devâir-i Belediye Meclislerinin Vezâif-i Umumiyyesi Hakkında Talimat” adlı nizamname ile valiler öncülüğünde birkaç büyük vilayette kurulan belediye teşkilatları tüm Osmanlı coğrafyasında teşekkül etmeye başlamıştır. Süleymaniye belediye teşkilatı da modern belediyeciliğin teşekkül ettiği ilk yerlerden birisi olmuştur. Bu bildiride Süleymaniye Belediyesi’nin ne zaman ve nasıl kurulduğu, belediye başkanları ve azalarının kimler olduğu ve bu kişilerin yaptıkları hizmetler ve haklarındaki şikayetler üzerinden Modern belediyeciliğin örneği olarak Süleymaniye Belediyesi değerlendirilecektir. Beledi hizmetler çerçevesinde temizlik işlerinin yürütülmesi, altyapı ve kanalizasyon problemleri, semt pazarlarının denetlenmesi ve kamu binalarının yapımında belediyenin sorumluluk dairesi içerisinde olmasına rağmen Süleymaniye Belediyesi bu konulardan ziyade özellikle uzun süre görev yapan Şeyh Ahmet Efendi ve Abdurrahman Ağa gibi belediye başkanlarının halka karşı zalim ve adaletsiz davranmaları ve bazı yolsuzluklara karışmaları gibi problemlerle uğraşmıştır. Bu olumsuzlukların yanında görevini layıkı ile yerine getiren belediye başkanlarının ortaya koyduğu hizmetler bu çalışmada değerlendirilmiştir.