Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi
Yazarlar: ["Yalçın DEMİRKIRAN", "Yusuf GÜVEN"]
Konular:-
DOI:10.58608/augsfd.1293011
Anahtar Kelimeler:Beyaz Alan,Negatif Alan,Boşluk,Okunaklılık,Okunabilirlik
Özet: Bu araştırma bir tasarım elemanı olarak beyaz alanın modern ve modern sonrası dönemde tasarımcılar tarafından değerlendirilme biçimlerini kapsamaktadır. Bu değerlendirme, modernist tasarım hareketlerindeki okunaklı tasarım anlayışı ile postmodernist dönemdeki tasarımcıların okunabilir tasarım yaklaşımlarının kuramsal açıdan Okunaklılık Savaşları olarak da isimlendirilen kavram üzerinden şekillenmektedir. Modern tasarım hareketleri olan Bauhaus, Yeni Tipografi ve Uluslararası Tipografik Stil’in işlevsel tasarım anlayışında beyaz alanın okunaklılığa biçimsel katkısından söz edilmiştir. Modern tasarım hareketlerinin önde gelen isimlerinden Laszlo Moholy-Nagy, Jan Tschichold ve Josef Müller-Brockmann’ın seçilen tasarım örnekleri kapsamında beyaz alanın döneme ilişkin okunaklılık rolü yorumlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca modern sonrası döneme bir geçiş süreci niteliğinde olan Geç Modern dönemin tasarımcılarından Paul Rand, Saul Bass ve Milton Glaser’ın seçilen tasarım örnekleri üzerinden beyaz alanın, sadece işlevsel değil aynı zamanda içeriğe anlamsal bir boyut kazandırması bakımından değerlendirilmiştir. Wolfgang Weingart’ın modern tasarımda işlevselliği eleştirmeye başlamasıyla birlikte girilen yeni dönemde beyaz alan okunaklılıktan çok anlamsal bir temsil olan okunabilir tasarım anlayışı ile ilişkilendirilmiştir. Bu postmodernist dönemde dilsel bir yapı olarak davranan beyaz alanın işaret ettiği anlam Katherine McCoy, David Carson ve ülkemizden Bülent Erkmen’in seçilen tasarım örnekleri açısından yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırmada beyaz alanın teknik ve mekanik bir yapıdan dilsel ve anlamsal bir yapıya üstlendiği rollerin serüveni seçilen tasarımlar üzerinden incelenmiştir.