Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi

Yazarlar: Can Bülent KARAKUŞ, Sayiter YILDIZ

Konular:Çevre Mühendisliği

DOI:10.28948/ngumuh.598118

Anahtar Kelimeler:Hava Kalite İndexi,Çoklu regresyon yöntemi,Meteorolojik parametreler

Özet: Nüfus artışı ve kentleşmeye bağlı olarak ortaya çıkan hava kirliliği, yaşamı oldukça olumsuz etkilemektedir. Hava kirletici parametreler ile meteorolojik faktörler arasında yakın bir ilişki olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada; Sivas kent merkezindeki Hava Kalite İndeksi (HKİ) hesaplanmış ve hava kirliliği değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede, kent merkezinde bulunan üç adet hava kalitesi izleme istasyonuna ait hava kirletici parametreleri kullanılmıştır. Ayrıca çoklu regresyon yöntemi ile HKİ değerleri ve meteorolojik parametreler (sıcaklık, rüzgâr hızı ve bağıl nem) arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Tüm istasyonlara ait PM10 değerleri genel olarak Kasım-Mart ayları arasında Avrupa üye ülkeleri sınır değerinin üzerindedir. NO2, SO2 ve CO değerleri ise sınır değerlerinden daha düşüktür. EPA Hava Kalitesi İndeksi Sınıflandırması’na göre; Sivas kent merkezinde hava kirliliğinin HKİ açısından “İyi” ve “Orta” düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çoklu regresyon analizi kapsamında sıcaklık, rüzgâr hızı ve nem bağımsız değişken ve HKİ bir bağımlı değişken olarak kabul edilmiştir. Analiz sonucunda; sıcaklık, rüzgâr hızı ve nem ile HKİ arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. I, II ve III no’lu istasyonlar için hesaplanmış olan R2 değerleri sırasıyla 0.15, 0.62 ve 0.48 olarak belirlenmiştir. Çoklu doğrusal regresyon analizi ile elde edilen sonuçlara göre, II no’lu istasyon (Başöğretmen) için R2 değeri 0.62 olarak belirlenmiş, bu istasyonda HKİ ile meteorolojik parametreler arasında orta düzeyde anlamlı (p˂0,05) bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. 

---